Saudades de Portugal

Ik uitte al eens eerder mijn enthousiasme voor dit soort bouwwerken in Portugal. En ook is dit niet het eerste aquaduct in de Alentejo dat voorbij komt op deze website. De vorige keer vertelde ik al over het aqueduto in Elvas, dit keer neem ik je mee naar de hoofdstad van de Alentejo: Évora en het Aqueduto da Água de Prata dat je daar in het oude centrum vindt.

Het aquaduct van Évora is een complex bouwwerk uit de Renaissance, met als doel de stad Évora van water te voorzien. Dit aquaduct, waarvan de start van de bouw plaatsvond in 1531, werd ingehuldigd op 28 maart 1537. Het werd gebouwd tijdens het bewind van koning João III en ontworpen door de koninklijke architect Francisco de Arruda. Het aquaduct transporteert water van de bronnen in Graça do Divor, op het terrein van het São Bento de Castris-klooster, naar de stad Évora. Oorspronkelijk bracht het het water naar Praça do Giraldo, dat toen bekend stond als Praça Grande. De lengte van het hele bouwwerk beslaat ongeveer 18 km.

De naam van het aquaduct (Água de Prata) is volgens sommigen afgeleid van de kostbare constructie, het zou namelijk veel zilver (prata) hebben gekost. Maar de echte verklaring voor de naam komt van het kristalheldere en zuivere water van de Fonte da Prata bron waar het aquaduct zijn water vandaan haalt.

Het Aqueduto da Água de Prata maakt deel uit van het historische centrum van Évora, dat is opgenomen in de UNESCO-werelderfgoedlijst. Het aquaduct is verder sinds 1910 geclassificeerd als nationaal monument. Het aquaduct is een van de weinige aquaducten uit die tijd dat vandaag de dag nog steeds functioneert en bijdraagt ​​aan de waterbevoorrading van de stad. Vanwege de sterke behoefte aan behoud van het aquaduct staat het op de lijst van de World Monuments Watch.

In het begin van de 16de eeuw was de drinkwatervoorziening naar Évora duidelijk onvoldoende, en dan vooral in de zomermaanden. Met als gevolg dat het gebrek aan water het verschijnen van de pest vergemakkelijkte. Évora heeft dan ook drie pestepidemieën gehad met tragische gevolgen (in 1495, 1509, 1523)…

Gedurende de bijna vijf eeuwen dat het bestaat, heeft het aquaduct een aantal restauraties, veranderingen, toevoegingen en sloopwerkzaamheden ondergaan. In de 17e eeuw was het nodig om het aquaduct te herstellen vanwege de schade die het had opgelopen tijdens de Guerras da Restauração (Restauratieoorlog). Het heeft wel altijd zijn oorspronkelijke lay-out behouden, ook tijdens verschillende verbeteringen in de 19e en 20e eeuw. Enkele van de meest voor de hand liggende veranderingen aan het aquaduct van Água de Prata door de eeuwen heen waren de verschillende fonteinen die langs de doorgang in het historische centrum van Évora werden toegevoegd. Deze kregen hun water simpelweg door de zwaartekracht. Voorbeelden zijn de Portas de Moura-fontein, die op het Giraldo-plein, in Portas de Avis, in Chão das Covas en de fontein en tanks in Rossio de S. Brás.

Nog op mijn lijstje voor een volgend bezoek (dit keer zat de planning al vol genoeg…) aan de stad: het Percurso Água da Prata. Het is namelijk mogelijk om langs het aquaduct te lopen over een speciaal voetpad. Het pad is schoon, bewegwijzerd en goed toegankelijk voor mensen van alle leeftijden. Er zijn drie toegangspunten en bij het VVV-kantoor kun je hier speciale plattegrondjes voor krijgen. Je loop (of fietst) langs kurkeikenbossen en boerderijen. Het pad gaat uiteraard maar in één richting, dus houdt daar rekening mee. Dat je of ook weer terug moet lopen of dat je transport regelt. Neem voldoende water mee voor onderweg, ironisch genoeg is er onderweg geen drinkwater.

Als je liever een kortere route wilt, kun je het Água de Prata aquaduct volgen, beginnend bij Porta da Lagoa, naar het historische stadscentrum van Évora. Hier zijn de huizen op prachtige wijze één geworden met deze 16e-eeuwse constructie. Sowieso een aanrader om hier een kijkje te nemen!