De dorpen in de Alentejo zien er vaak hetzelfde uit: witte huisjes, smalle straatjes, een middeleeuws kasteel op een heuvel en minimaal één kerk. Hetzelfde geldt voor Monsaraz, maar toch staat dit dorpje in mijn top vijf van mooiste dorpen in Portugal. Wat maakt dit dorpje nou zo speciaal? Een paar weken geleden was ik in Monsaraz, gewapend met mijn fototoestel, op zoek naar het geheim van deze plaats.
Monsaraz is één van de oudste Portugese nederzettingen in het zuidelijke deel van Portugal. Het werd in 1157 veroverd op de Moorse bezetters door de befaamde ridder Geraldo sem Pavor (lees hier meer over hem). De naam Monsaraz is afkomstig van het woord Xarez of Xerez, de Iberische vertaling van het Arabische Saris of Sharish (een plant die het goed doet in de droge omgeving). Na de winst op de Moren was het zaak de omgeving te beschermen tegen de Spanjaarden. Hiertoe werd in 1310 het kasteel van Monsaraz gebouwd, waarvandaan over de Guadiana rivier en het grensgebied met Spanje uitgekeken kon worden.
Monsaraz en het kasteel zijn al van verre een lust voor het oog. Omdat het op een hoogte van 350 meter ligt, in een verder grotendeels vlak landschap, geniet ik er al van lang voor we er zijn. Dat belooft wat voor de uitzichten vanuit het dorp zelf! Bij de parkeerplaats, buiten de zeer goed bewaarde stadsmuur van Monsaraz, kijk ik mijn ogen al uit. Ik zie het prachtig blauwe Alqueva stuwmeer en de uitgestrekte velden van de Alentejo met wijngaarden, olijfbomen en kurkeiken. Alleen dit al maakt deze plek fantastisch.
Eenmaal binnen de stadsmuren valt vooral de rust op. Er zijn geen hordes toeristen die zich door de straatjes persen zoals bijvoorbeeld in Óbidos. Hier ligt alleen een kat onverstoorbaar van de zon te genieten midden op straat. Er klikt geen geronk van auto’s, maar alleen het vrolijke gekwetter van zwaluwen. We bewandelen de straatjes met leistenen keien, langs de witte huisjes met rode daken, de kerk, de schandpaal, de poorten en doorkijkjes. Er wonen nog geen duizend mensen in Monsaraz en die lijken zich bijna allemaal te verstoppen binnen de koelte van de huizen.
Natuurlijk bezoek ik het kasteel, tegenwoordig een gratis toegankelijk nationaal monument. Zelfs de hoge en brede toren van het kasteel is nog bewaard gebleven. Nu ik hier op het hoogste punt sta, met deze fantastische vergezichten, wordt helemaal duidelijk waarom dit één van de mooiste plekjes van Portugal is. In 2007 was Monsaraz één van de finalisten voor de zeven wonderen van Portugal (Sete Maravilhas de Portugal) en dat begrijp ik maar al te goed. De prachtige kleuren en natuur om me heen zijn absoluut een wonder.
Na het bezoek aan het kasteel wil ik nog één ding doen. Ik ga naar de Ervideira wineshop. Dit is een klein, schattig winkeltje middenin het dorp, waar de wijnen worden verkocht van de familie Leal da Costa, een moeder met haar zes kinderen. Het leuke aan deze wijnfamilie is dat ze graag experimenteren. Zo kun je de Invisível wijn proeven, een in essentie rode wijn die bijna oogt als water. Vandaar de naam: onzichtbaar. Verder hebben ze een wijn die onder water, in het Alqueva stuwmeer, in vaten rijpt. Door de druk krijgt de wijn, die ze ook hebben met een normale rijping, een totaal andere smaak. Van de geplaatste vaten in het meer zijn er nog steeds een aantal niet teruggevonden. Ooit komen ze weer boven water en wie weet wat voor een verrassing dat met zich mee brengt qua smaak! We genieten hier van een heerlijke proeverij op het geweldige dakterras. Wat een genot!
Wil je ook naar Monsaraz? Dan is het het handigst dat je zelf de auto neemt. Het is maar klein, dus je hebt geen hele dag nodig voor een bezoek. Je kunt de autoroute rond het Alqueva stuwmeer rijden (zie hier). Houd in gedachten dat het hier in de zomermaanden erg warm kan worden. De thermometer gaat dan makkelijk de 35 graden voorbij. Zorg dus altijd voor zonnebrandcrème en voldoende water!
Voor meer informatie over deze regio of Portugal in het algemeen, bezoek ook eens de website van Visit Portugal.
