Wie mijn blog volgt van bij de start in 2020 herinnert zich vast nog wel één van mijn eerste verhalen over Santo Antónius, een heilige wiens afbeelding in tegels de flank van onze eerste huurwoning sierde. Die flat was gelegen in de Conchada buurt. Daar waar ook het mooie kerkhof zich bevindt waarover ik ook eerder schreef. Deze buurt had en heeft nog steeds een negatieve connotatie bij de mensen hier. Ten onrechte zou ik zeggen.
Ondertussen zijn we al een drietal maanden geleden verhuisd en aardig ingeburgerd in de parochie van Santo António dos Olivais. De buurt waar we nu wonen heet Celas. En dit stadsdeel zou voor wat chiquer staan en dus ook duurder voor huren en kopen. En inderdaad, de kledingzaken geven een wat modernere look.
Ik wil jullie uitnodigen om bij een bezoekje aan Coimbra ook eens de minder toeristische paden te betreden. Spring bijvoorbeeld aan de Jardim de Manga op bus 103 en stap uit aan het eindpunt. Er zijn zeker vriendelijke Portugezen op de bus die je maar al te graag aangeven wanneer je eruit moet om de barokke “Igreja Santo António dos Olivias” te bezoeken. Houd €1,60 gepast geld voor een busritje bij de hand. Dat is duur in vergelijking met een 10 rittenkaart. Maar die gebruik je misschien nooit op als je maar een dagje naar Coimbra komt.
Op de plek waar nu de “Igreja Santo António (kerk gewijd aan de heilige Antónius, geboortenaam Fernando de Bulhões: lees hierover meer in een vroegere blog) staat, was er reeds in het begin van 13e eeuw een hermitage/kleine kapel gevestigd. Er kwam een eerste uitbreiding omdat kloosterlingen zich hier vestigden. Zij weken later wel uit naar een ander klooster.
In de 15e eeuw werd deze kerk opnieuw verbouwd en vergroot, getuige hiervan het portiek. In de 16e eeuw hebben de Franciscanen zich hier gevestigd. Die bleven hier tot midden 1834, tot de staat alle klerikalen het land uitgezette en hun bezittingen/eigendommen confisqueerde.
Het was midden de barokperiode (17e-18e eeuw) dat de kerk haar huidige vorm kreeg. Het minste wat kan gezegd worden is dat deze kleine witte kerk prachtig oogt en op een zonnige dag oogverblindend op een heuveltop alle aandacht trekt. Aan de voet is een gezellig pleintje met meerdere terrassen en een padaria ertegenover om kleine en grote honger te stillen. Maar je kan ook gewoon onder de schaduwrijke bomen op een bankje genieten van dit bijna pastorale pleintje. Bij de bakker koop ik geregeld Chapata brood. Een rechthoekig dun brood, met een krokante korst en kruim vol gaten.
Voor je de monumentale trap met 35 treden beklimt, kan je kiezen door welke van de drie bogen je wil lopen: beginnend links zie je “het geloof” oftewel Fé, “de liefdadigheid” oftewel Caridade en “de hoop” oftewel Esperanza. Diezelfde keuze krijg je ook aan de ingang van de Jardim de Serreia, waar er zich dezelfde drie bogen bevinden.
Links en rechts van de brede trap staan er in totaal 6 kapellen. Zij beelden de verschillende etappes in het leven van Jezus uit. Vooral de meerkleurige rood-groene dakbedekking van deze kapellen steekt mooi af tegen de verder “witter dan wit” geschilderde kerk, met slechts hier en daar wat sporen van regenwater of luchtvervuiling. Maar op deze hoogte adem je heel zuivere lucht in, want Coimbra heeft geen noemenswaardige industrie.
Binnenin het sobere kerkje is duidelijk aangegeven waarlangs je moet lopen. De Covid maatregelen zullen wel nog even blijven hangen. Maar meteen trekken de de blauw-witte tegels alle aandacht aan zowel de linker- als de rechterflank. Zij beelden de verschillende gebeurtenissen uit het leven van Santo Antónius uit.
Het kerkhofje aan de zijkant van de kerk is bescheidener dan dat van de Conchada (ook in een vorige blog) omdat daar heel wat meer grafkapellen/mausolea staan. Maar het zicht op de groene, beboste omgeving mag best indrukwekkend genoemd worden.
Als je de kerk bezoekt, ben je meestal niet alleen. De lokale bevolking springt buiten de erediensten vaak binnen voor een kort gebed. Dus temper je flash van je fotoapparaat. En respecteer de stilte. Vraag ook even aan de pater Franciscaan of je naar het 18e eeuwse schilderij van de Italiaanse kunstenaar Pascoal Parente kan kijken. Deze kunstenaar heeft meerder religieuze en historische schilderwerken in Coimbra gerealiseerd (o.a. in het Seminario Mayor: nu deels gesloten wegens renovatie- en restauratiewerken) en elders in Portugal. Het werk in deze kerk stelt de poging tot bekering van de Moren tot het christendom voor.
Bewonder ook het vergulde retabel.
Ik ga graag met je op stap als je naar Coimbra komt. Zo krijg je meer/wat anders te zien dan wanneer je alleen op je reisgids vertrouwd. Neem gerust contact op via: marieleenb.pt@gmail.com
Marieleen is sinds augustus 2019 heerlijk “reformada” en heeft dus tijd (en zin) om elke eerste zaterdag van de maand allerlei ontdekkingen in Coimbra te delen. Plus natuurlijk haar enthousiasme en liefde voor de stad!
