Saudades de Portugal

Vandaag neem ik jullie graag mee op ontdekkingstocht, om enkele van de vele trappen (Escadas) van Coimbra onder de aandacht te brengen.  De stad is op meerdere hellingen gebouwd, logisch dus dat er zoveel trappen zijn, zowel in de bredere straten als in de kleinere steegjes.

We starten met de  grootste, de “Escadas Monumentais” die je kan vinden op vijf minuten wandelen van de Praça de Republica. Op dit plein bevindt zich ook het toeristisch informatiebureau waar je eerst een gratis stadsplan kan ophalen. Dat helpt je vast bij deze wandeling. Deze imposante trap telt meer dan 125 treden. Toegegeven, ze oplopen vraagt een fysieke inspanning. Maar eenmaal boven word je beloond met een schitterend uitzicht over de stad. Je ziet meteen ook de staatsgevangenis waar de zwaarste criminelen van Portugal opgesloten worden in een oud klooster met een grote witte koepelkapel.

De trap werd gebouwd in de jaren 50 op een plek waar zich al een kleinere bevond. Deze leidt nu naar een plateau vol statige universiteitsgebouwen. Tijdens het Salazar-dictatuur, was het doel om alle faculteiten van de universiteit te concentreren op één plek en zo de controle over de studenten te vergemakkelijken. Tevens wou men het circuleren van de studenten in de stad aan banden leggen. De trap is heel sober vormgegeven, wat paste in de architecturale visie van die tijd. Bovenaan is hij geflankeerd door twee pilaren met bol. Als je alleen het silhouette bekijkt zie je de vorm van een Moorse poortingang.

We keren terug naar de Praça de Républica en wandelen richting van de Mercado Municipal. Na een muur vol witblauwe historische tegels te zijn voorbij gelopen, komen we aan de trappen van de “Fonte Nova”. Deze fontein dateert uit de 12e eeuw en is daarmee de oudste publieke watervoorzieningsplaats van de stad. Omdat dit voorheen het Jodenkwartier was, werd ze ook de Jodenfontein genoemd. In 1725 kreeg de fontein een grondige renovatie en nieuwe vormgeving. Ook de locatie wijzigde enigszins. Ze ligt tegen een helling aangevleid en de bovenliggende straten zijn te bereiken via de …ja … trappen.

Je steekt de straat over en je ziet de “Jardim da Manga”, een andere prachtige monumentale fontein uit 1528. Deze maakte voordien deel uit van het klooster van Santa Cruz. De centrale koepel met kapel en de acht kolommen met water erom heen ogen erg Arabisch. Loop tot achter het aanpalende cafeetje met terras en je ziet opnieuw…. een trap. Deze leidt je naar de “Alta”, het hoger gelegen deel van deze studentenstad. Die verborgen middeleeuwse steegjes zullen we later eens ontdekken (Travessa, Beco,…). Maar wie op de moeite ziet om hier de trap op te lopen, kan ook met de lift naar boven voor de prijs van een buskaartje. Die lift ligt naast de Mercado Municipal, maar werkt jammer genoeg niet altijd.

We blijven tijdens deze wandeling in Baixa (oude stadsgedeelte beneden) en lopen door naar de Rua de Sofía tot net voorbij het nieuwe theater aan de rechterzijde. Daar loopt een smalle gang (Azinaga Carmo) redelijk steil omhoog . Helemaal boven zie je links opnieuw een lange trap. Voor je aan de klim begint kan je rustbankjes gebruiken. De vele treden brengen je naar de Conchadabuurt. Daar vind je de begraafplaats die ik beschreef in de vorige blog. Draai je halfweg of hoger op de trap zeker even om om te genieten van een ander mooie uitzicht op de stad, de universiteit en de Mondegorivier. Er staan ook vaak plastiek drink- en eetbakjes voor verwilderde katten. Die lokken ook duiven, dus kijk uit als je onder de elektriciteitsdraden gaat staan.

We keren terug op onze voetstappen en lopen naar de Praça do Comércio via de Visconde da Luz voetgangersstraat. Om dit gezellige plein te bereiken moet je ook een trap aflopen.  Aan je rechterhand zie je een Romaanse kerk uit de 12de-13de eeuw, achteraan deels geamputeerd bij de verbreding van de winkelstraat. De hoofdingang van de kerk, altijd gesloten,  heeft een brede trap, waar vaak studenten gezellig samen zitten,  als je wil besparen op een terrasdrankje. Wil je de sobere Romaanse kerk bezoeken neem dan de kleinere bescheiden zij-ingang.

Terug naar de winkelstraat, richting Portagem tot je halfweg links de dubbele stadpoort van de Medina ziet.  Loop eronder door.  De trap van de Rua do Quebra Costas komt eraan.  De volgende fysieke uitdaging. Deze trap werd in de 19e eeuw aangelegd op vraag van de oud-student en schrijver A. Garrett. Enerzijds om het gemakkelijker te maken voor studenten om zich naar de aulas te begeven, anderzijds om de nieuwe stad te verbinden met het oudere gedeelte. Hier puffen heden ten dage vooral vele toeristen in de zomer naar boven,  soms met baggage als ze hun AirBnB wil bereiken. Deze trap wordt links en rechts geflankeerd door souvenirwinkeltjes en het Fado huis. Deze richting vervolgen we om naar de mooie Sé Velha te gaan, die zeker een bezoek waard is. Binnenin de kerk moet je het door Vlamingen gemaakte immens grote polychroom retabel gaan bewonderen. Een aanrader. En als je nog verder blijft doorlopen kom je aan de statige Jezuitenkerk Sé Nova. Ook met een trap!

Sé Velha

Sé Nova

Zoek nu de “Escadas do Quinchorro” op.  De 114 treden werden in 1884 door het stadsbestuur aangelegd om “Alta” met het lager gelegen riviergebied te verbinden. Dat was vooral voor de wasvrouwen een belangrijke gang. Zij zorgden dat de studenten nette kleren hadden. De trap klieft  zich door de vroegere stadsmuur waar jammer genoeg weinig van overblijft.  Er werden bij de heropening van deze verbinding leuningen en verlichting aangebracht.   De treden zijn hoog en steil. Een trap waarvan men zegt dat het eenvoudiger naar beneden te gaan is dan naar boven !

We kunnen nog wel even doorgaan. Trappen genoeg in Coimbra. Maar ik eindig voor dit artikel met die van de “Jardím Botânico” wat verderop. Een groene long in de stad,  een plek om uit te puffen van al de voorbije inspanningen, met veel schaduw in de hete zomermaanden en vol met exotisch groen. In 1774 werd deze botanische tuin op een helling aangelegd met allerlei in- en vooral uitheemse plantensoorten die uit de koloniën werden aangevoerd. Niet perfect onderhouden naar onze normen, maar wel een heel rustige plek en dus ideaal om ook even de drukte van de stad te ontlopen.  De bamboetuin op het laagste deel is echt betoverend. Wil je alleen de tuin bezichtigen, dan kan je ook een elektrisch busje nemen aan de Parque Dr. Manuel Braga. Die rijdt elk half uur een route waarvan een deel  door deze tuin.  Een ritje duurt ongeveer een half uurtje, ook voor de prijs van een buskaartje. De lijn heet Linea do Bôtanico.

Vergeet in ieder geval je comfortabele wandelschoenen niet. Die heb je echt nodig in Coimbra !

Marieleen