Sinterklaas is weer in het land! Als je een gemiddelde Portugees vertelt over ons Sinterklaasfeest zal er weinig herkenning zijn. Tenzij deze Portugees een student uit Guimarães is. Dan zou hij nog wel eens kunnen vragen of het misschien iets te maken heeft met de “Festas Nicolinas” van Guimarães, één van de oudste academische feesten ter wereld.
Sinterklaas is bij ons een figuur die maar weinig te maken heeft met het katholieke geloof. Hij komt met een stoomboot uit Spanje en heeft een (discutabele) knecht bij zich. Maar de meeste Nederlanders weten wel dat het Sinterklaasverhaal gebaseerd is op een bisschop uit Myra, Turkije. Deze heilige Nicolaas leefde in de derde eeuw na Christus en verrichte verschillende wonderen, zoals het tot leven brengen van drie overleden kinderen.
Sint Nicolaas werd heilig verklaard en er ontstond een cultus rond zijn persoon die vele eeuwen lang een belangrijke plaats innam in zowel de oosterse als de westerse kerk. Via pelgrims die op weg waren naar Santiago de Compostela bereikten de verhalen van de heilige Nicolaas ook Portugal. Deze São Nicolau werd de beschermheilige van de studenten en daarmee vooral belangrijk in universiteitssteden als Coimbra en Salamanca (Spanje). Guimarães raakte in de zestiende eeuw onder invloed van de cultus en bouwde een eeuw later een kapel voor hem, de “Capela de São Nicolau”. De in 1691 opgerichte broederschap “Irmandade de São Nicolau” bestaat nog steeds, evenals de kapel. Ieder jaar wordt in de kapel de heilige mis opgedragen aan São Nicolau. Dit wordt gedaan op de zondag die het dichtstbij de sterfdag van de heilige, 6 december, ligt.
In 1895 begon Guimarães met speciale feesten in ere van São Nicolau. Ze heten de Festas Nicolinas en beginnen eind november. Nog altijd vullen deze feesten ieder jaar de straten van de stad. De tradities van het studentenleven worden getoond aan de overige inwoners van de stad. Eén van de hoogtepunten is het onder luid tromgeroffel transporteren van een enorme dennenboom door de stad, die uiteindelijk voor het Monumento Nicolino wordt geplaatst. Dit wordt de Cortejo do Pinheiro genoemd.
Ook leuk zijn de Maçãzinhas (de appeltjes), een defilé door de straten van Guimarães, waarbij de vrouwen niet mee mogen doen, maar vanuit open ramen en vanaf balkonnetjes neerkijken op de langstrekkende jongens. De jongens hebben lange palen bij zich, versierd met gekleurde linten (iedere kleur heeft een betekenis) en op de punt spiesen ze een appel, die ze aanbieden aan een meisje in een raam of op een balkon, waaraan ze de liefde willen verklaren. Hoe romantisch is dat!
Alles over deze Sinterklaasfeesten in Portugese stijl vind je op de website www.nicolinas.pt.
Mooi verhaal en ik ga er zeker een keer naar toe!