Bij de recepten komen zo nu en dan mierzoete gebakjes en taarten voorbij. Hoe kan het ook anders? Er zijn er zoveel in Portugal! De lekkernijen die gemaakt worden met veel suiker en eigeel hebben een verzamelnaam in Portugal: doçaria conventual. Dit vertaalt zich in iets als “zoetigheid uit het klooster”. In twee afleveringen gaan we deze hoek van de Portugese gastronomie eens beter bekijken…
In de Middeleeuwen waren er vele kloosters in Portugal. De nonnen gebruikten eiwitten voor het stijven van kleding en bleven daardoor met een groot aantal eidooiers zitten. Van weggooien was geen sprake, dus werden de eidooiers gebruikt om gebakjes van te maken. Ieder klooster kende een eigen vorm, smaak en techniek en deze hebben de tand des tijds doorstaan. Waar je ook bent in Portugal, je kan ergens dichtbij een traditioneel gebakje van het naburige klooster eten.
Omdat er zoveel verschillende soorten zijn heb ik besloten in twee afleveringen de bekendste doçaria conventual te laten zien. Vandaag, in de eerste aflevering, neem ik je mee naar het noorden en het midden van Portugal. De volgende keer komen de Alentejo en de Algarve aan bod!
Pingos de Tocha
Het oorspronkelijk recept hiervoor komt uit het Mosteiro de Santa Clara in Amarante. Het wordt gemaakt van fios de ovo, sliertjes van eigeel, met suiker en wordt in een soort langwerpige driehoek gevormd.
Foguetes de Amarante
Ook dit recept is ontstaan in het Mosteiro de Santa Clara in Amarante. Naast ei en suiker worden hier ook amandelen gebruikt. De vulling wordt opgerold in een vel eetbaar papier, waardoor er een soort sigaar ontstaat.
Fatias de Tomar
Ook het Convento de Cristo in Tomar heeft natuurlijk een eigen recept. De pan die wordt gebruikt om deze lekkernij te maken werd uitgevonden en alleen verkocht in de stad Tomar. Maar je kunt het ook zonder deze speciale pan maken. Het zijn een soort plakken (fatias) gemaakt van extreem veel eidooiers.
Toucinho do Céu
Van dit toetje/taartje hebben we het recept al eens gegeven. Ook hier bestaat de basis uit suiker en eieren. Het dankt zijn naam, spek uit de hemel, aan het feit dat er oorspronkelijk reuzel werd gebruikt als ingrediënt voor dit gerecht.
Pudim Toucinho do Céu
Natuurlijk bestaat er ook een pudding vorm van bovengenoemd taartje. Ook hiervan kun je het recept terugvinden op onze site. Hier gaan minder eieren in dan in de normale versie, maar het eindresultaat is toch een naar ei smakende pudding.
Palha de Abrantes
De lokale lekkernij in Abrantes. Natuurlijk is ook dit vooral een combinatie van eigeel en suiker. Op de bodem een bolletje gemaakt van eigeel, suiker en amandelmeel. Met daarbovenop een pluk Fios de ovos. Afgemaakt in de oven voor een knapperige (donkere) bovenkant.
Gargantas de Freira
Deze zoetigheid uit Covilhã lijkt op de foguetes de Amarante, maar hier wordt geen amandel gebruikt. Wel worden de fios de ovo met suiker opgerold in een vel eetbaar papier, zodat het een sigaar lijkt.
Papos de Anjo
Alsof deze balletjes nog niet zoet genoeg waren drijven ze ook nog eens in een soort suikerwater. Letterlijk om je vingers bij af te likken. Ook erg populair in Brazilië.
Ovos Moles de Aveiro
Dit zijn een van de bekendste in het rijtje. De vulling bestaat uit eidooiers en suiker verpakt in een heel dun laagje tarwedeeg (waar ook hosties van worden gemaakt, dus eetbaar papierachtig). Meestal hebben ze de vorm van een schelp.
Queijinhos do Céu
Ook deze gebakjes komen uit de hemel. Er zijn verschillende varianten van, afhankelijk waar ze vandaan komen. Het zijn kleine marsepeinen schijfjes of balletjes gevuld met doce de ovo.
Cornucópias de Alcobaça
Een stukje traditie van de Cisterciënzer monniken die in de regio Alcobaça woonden. Het is een knapperig gefrituurd hoorntje gevuld met doce de ovo. Ook op de Azoren vind je hier een variant van.
Castanhas de Ovos
Deze lekkernij komt oorspronkelijk uit Viseu, bedacht door de Benedictijner nonnen, maar zijn tegenwoordig overal in Portugal te koop. De naam zegt het al, kastanjes van eidooier.
Broinhas de Ovos-Moles
Naast de normale broas castelares, gemaakt van zoete aardappel, is er ook een variant met eigeel. Een soort kerstkoekjes met een twist. Oorspronkelijk komen ook deze uit Aveiro.
Pudim de Ovos (do Mosteiro de Alcobaça)
Aan deze pudding uit het klooster van Alcobaça komt geen melk of room te pas. Hij wordt gemaakt in een ronde vorm en ziet er glanzend uit. De niet officiële versie uit het klooster heeft overigens wel vaak melk en een bruine karamel laag bovenop.
Pão de Ló
Mijn favoriet, het recept deelde ik afgelopen vrijdag! Zorg dat je voldoende eieren (13 stuks, in vergelijking met sommige andere in de lijst heel bescheiden) in huis hebt. Het is een soort luchtige eiercake, die het lekkerst is als hij nog vochtig is in het midden (vind ik).
Celestes de Santa Clara
De specialiteit van Santarém, ontstaan in het Convento de Santa Clara de Santarém. Het zijn een soort cakejes van eidooiers(qua vorm) met amandel in een vormpje van eetbaar papier.
Barquinhos de Ovos Moles
Deze bootvormige ‘koekjes’ komen oorspronkelijk uit Aveiro. Uiteraard zijn de deegbakjes gevuld met een mengsel van eidooiers, suiker en rijstmeel of gemalen amandelen.
Brisas do Lis
Deze worden ook wel Brisas de Santa Ana genoemd en zijn afkomstig uit het plaatsje Leiria, waar de rivier Lis stroomt. Ze worden au bain marie in de oven bereid, waardoor de bodem (bovenkant in de oven) anders gaart dan de rest. In Brazilië heet dit een Quindim en worden de amandelen vervangen door kokos.
Travesseiros de Ovos Moles
Dit is een luchtig maar knapperig kussentje van dun bladerdeeg of filodeeg, met een suiker-, amandel-, en eidooiervulling. Sintra staat er bekend om en dan vooral bij Casa Piriquita.
Pastéis de Tentúgal
Het originele recept voor deze zoetigheid komt uit het Convento de Nossa Senhora do Carmo de Tentúgal. Het is een klein deegpakketje gevuld met een eidooier en suiker mix, waarbij het deeg minstens even belangrijk is als de vulling.
Ik ben er vast nog een aantal vergeten, dus laat het dan vooral weten! Welke zoete, gele lekkernijen at jij in het noorden en centrum van Portugal?! Volgende week komen zoals gezegd de Alentejo en Algarve aan de beurt.
