Hoe goedkoper hoe beter vinden wij Nederlanders toch? Dan is het goed te weten dat je in Lissabon volop van kunst kunt genieten zonder er een cent voor te betalen. Je moet alleen even weten waar je moet zijn. En dat vertel ik je! In de serie “Gratis kunst in Lissabon” krijg je iedere week een nieuwe tip! Vandaag: de kunst in de metrostations.
Kunst in de metrostations
De metrostations van Lissabon zijn waarschijnlijk geen plek waar je direct naar kunst zult zoeken. Toch is het een meer dan goede plek om Portugese kunstenaars te ontmoeten, de Portugese geschiedenis aan je voorbij te zien gaan en verrast te worden door vele verschillende stijlen. Hier zie je hoe de traditionele azulejos ook uistekend in de hedendaagse kunst passen. Het begon allemaal met de kunstenares Maria Keil, maar door de jaren heen werkten tientallen verschillende kunstenaars aan de metromuren. Allerlei thema’s, technieken en kleuren werden gebruikt, zodat rondreizen met de metro eigenlijk een soort kunstroute is geworden. Je eigen smaak zal bepalen wat je het mooist vindt. Ik kan je slechts mijn favorieten opsommen.
In een periode van 25 jaar verzorgde kunstenares Maria Keil (1914-2012) de aankleding van de muren van negentien metrostations. Op het moment dat de azulejo sterk in populariteit had afgenomen (sinds de negentiende eeuw) en eigenlijk door een periode van crisis ging, blies Keil deze Portugese traditie nieuw leven in. Ze gebruikte traditionele technieken, maar maakte er eigentijdse kunst mee. Haar beste geometrische patronen vind je in de stations van Intendente, Restauradores en Anjos.
Mijn persoonlijke favoriet is het Alto dos Moinhos station, waar vier grote namen uit de Portugese literatuur worden geëerd (Almada, Bocage, Camões and Pessoa) door de kunstenaar Júlio Pomar. Het zijn een soort vluchtige pentekeningen, maar dan op tegels. De foto bovenaan dit artikel is een voorbeeld. Het literatuurthema zal mij wel goed bevallen, want ook het Entre Campos station, gemaakt door Bartolomeu Cid dos Santos vind ik erg mooi. In het metrostation Parque staan de Ontdekkingsreizen centraal, waar ik vooral het blauw van de tegels prachtig vind.
Heel anders, maar ook mooi, is het werk van Martins Correia in het Picoas station, waar de inwoners van Lissabon worden afgebeeld. In het Campo Pequeno station vind je niet alleen tegelwerk aan de muren, maar ook sculpturen, met de belegering van Lissabon door de christenen als inspiratiebron. Het station van Campo Grande laat je de achttiende eeuwse figuras de convite zien, waar ik je al eens overtelde (lees hier het artikel).
De laatste die ik specifiek wil noemen is het Oriente station. Dit station is door de architectuur (Calatrava) al prachtig, maar de azulejos in de metro zijn beslist ook de moeite waard. Vijf Europeanen, drie Aziaten, een Afrikaan, een Amerikaan en een Australiër werkten allemaal aan een eigen tegelpaneel wat paste in het thema van de Expo ’98, “De Oceanen”. Dit leidde tot een spectaculaire, kleurrijke aankleding van dit metrostation.
Waarom is deze kunst gratis? Nou, omdat je natuurlijk de stations lopend kunt bereiken. Maar ik vind het ook een gratis cadeautje als je je toch al met de metro door de stad verplaatst. Wil je echt alle stations bekijken? Voor een luttele zes euro kun je een kaart kopen, waarmee je de hele dag onbeperkt kan reizen. Die is dan meteen ook geldig in het gele trammetje boven de grond, of één van de elevadores (liften) van de stad. Heb je een Lisboa Card gekocht? Ook dan kun je voor de duur van de kaart gratis met de metro reizen. Voor alle informatie over de metro van Lissabon klik hier.
