Groeten uit Belém: Kurk, Wijn en Eucalyptus

Mijn Portugese zwager Luis heeft -samen met zijn familie- een Quinta in Estremoz. De boerderij wordt beheerd door Ernaldo en Eglantina, een ouder echtpaar. Ze hebben een goed leven daar met al hun honden, kippen, koeien, geiten en schapen. Schaapherder ‘1-2-3’ heeft een huisje naast de boerderij. Hij heet zo omdat hij goed is voor 3 flessen wijn per dag. De hond past op de schapen. Op het terrein is een grote kurkplantage. Eens in de negen jaar rinkelt voor elke boom de kassa. Dan mag de kurk er af. Dagloners doen hun werk. Grote stapels langs de weg. Ernaldo slaapt ’s nachts op de kurk. Anders gaat het niet met de goede vrachtwagen mee…

We zijn er vaak. De familie is groot en hecht. Lunch op zondag met 20-25 mensen rond de tafel is geen uitzondering. Lange houten tafels op het erf onder de pergola’s met rieten matten. Veel wijn, tomaten, olijven, kaasjes, zelfgebakken brood op tafel en een geitje of lammetje aan het spit. Alle producten komen van eigen grond. Anekdotes vliegen over de tafel. Op alles wordt geproost. Ook op goede wijnen. In de Alentejo drinken ze voornamelijk rood. Er komt hier weinig vis op tafel behalve bacalhau, maar daar past rood prima bij. Alentejo wijnen zijn heerlijk, een beetje boers soms. Ze hebben een karakteristiek smakenpallet. Je proeft de vele uren zon. Portugezen eten wat de regio te bieden heeft. Vis en schelpdieren aan de kust, wild en vlees in het binnenland. Ze doen het met wat er op dat moment leeft en groeit. Seizoengroenten op de markt van de regionale boeren. Ik hou daarvan!

Kurk, Wijn en Eucalyptus

Wijn, kurk en eucalyptus zijn drie belangrijke producten in de Alentejo. Het is vervlochten en versterkt elkaar. Wijn en kurk is duidelijk. Portugezen willen een kurk op de fles, een schroefdop is -nog steeds- als vloeken in de kerk. De grotere wijnproducenten doen het inmiddels wel, voornamelijk voor horeca export. Voor de kleinere wijnboeren ligt het gevoelsmatig anders. Eigenaren van wijnvelden en kurkeiken zijn vaak buren. En buren steunen elkaar… Maar hoe zit het dan met de eucalyptus? Vroeger stonden er veel pijnbomen in Portugal. Ik vond ze altijd prachtig! Door de vele bosbranden zijn deze nu grotendeels vervangen door (lelijke) eucalyptusbomen. Goedkoper en snellere groeiers. Na tien jaar kunnen ze ‘geoogst’ worden. Behalve papier worden er houten wijnpallets van gemaakt. Een paar jaar geleden waren de kunststof pallets in trek. Maar vanwege duurzaamheidsredenen is dit nu landelijk vervangen door houten pallets. Goed bezig toch?

Liefs Joke


Joke woont de ene helft van het jaar in Lissabon en de andere helft in Amsterdam. Ze importeert Portugese wijn via haar webshop Through the Grapevine. Van oudsher heeft ze een nauwe band met Portugal. Belém is de wijk waar haar huisje staat. Daar gebeurt het allemaal! Ze vertelt je er graag meer over.