Het is zondag, dus weer tijd voor een heerlijk, Portugees verhaal van vroeger. Deze keer gaan we naar Monsanto, één van de mooiste dorpen van Portugal (kijk maar hier). Daar wordt ieder jaar een bijzonder feest gevierd, het Festa da Santa Cruz. En dat heeft van alles te maken met de Romeinen…
“Het was de tweede eeuw na Christus. De Romeinse praetor Lucius Emilius Paulus was met zijn troepen opgetrokken naar het dorp Mons Sanctus, om een hardnekkig verzet tegen de Romeinse bezetting de kop in te drukken. Het verzet kwam van de oorspronkelijke bewoners van het gebied, de Lusitianen, onder leiding van de dappere strijder Viriato.
Lucius Emilius Paulus legerde zijn troepen rond de nederzetting en voerde zeven jaar lang aanval op aanval uit. Maar nooit lukte het de vesting in te nemen. Uiteindelijk besloten de Romeinen af te wachten tot de Lusitianen zich van de honger zouden overgeven. Inderdaad raakten de voedselvoorraden op, maar van opgeven wilden ze binnen de muren niets weten. Toen ze nog maar één kalf te eten hadden besloten ze het beest te voeden met het allerlaatste tarwe dat ze nog hadden. Het vetgemeste kalf werd vervolgens over de walburcht naar de Romeinen gegooid met de boodschap:
“Jullie zullen wel honger hebben! Hier heb je een restje van ons banket van gisteravond. Morgen zullen we jullie er nog één schenken. Eet smakelijk!”
De Romeinen concludeerden dat de bevolking nog volop voorraden hadden en dat de belegering dus helemaal geen zin had. Moe van de jarenlange belegering dropen ze af, de Lusitianen in vrijheid achterlatend.”
Deze legende is de basis voor het Festa da Santa Cruz, wat jaarlijks op 3 mei wordt gehouden. Op deze dag trekken de inwoners zingend in stoet naar het kasteel, allen gekleed in de traditionele dracht en vergezeld van de adufe (Portugees instrument). Vanaf de kasteelmuur wordt ook dan weer iets naar beneden gegooid, maar gelukkig geen kalf. Het beest heeft inmiddels plaatsgemaakt voor een kruik gevuld met bloemen.
Tijdens het Festa das Cruzes worden ook marafonas mee naar boven gedragen. Marafonas zijn stoffen poppetjes zonder ogen, neus of mond, die aan een soortgelijke legende zijn verbonden. Hier gaat het om een belegering van het kasteel door de Moren, waarbij de bevolking poppen maakten en die lieten dansen over de kasteelmuren om de indruk te wekken dat alles binnen de muren er uitstekend aan toeging. De Moren beëindigden de belegering na het zien van de dansende “mensen”.
Wil je zien hoe het Festa da Santa Cruz wordt gevierd? Kijk dan dit filmpje (Portugees gesproken):
