Enthousiast springt de man achter de balie van Município de Aljustrel op als wij binnenkomen. Ik toon het inschrijfformulier en direct steekt hij ons zijn hand toe en stelt zich voor: Ricardo, een van de organisatoren. Hij is blij met de inschrijving. Eerlijk voegt hij er aan toe dat het minimum aantal inschrijvingen nog niet gehaald is. Morgen sluit de inschrijfprocedure. Pragmatisch als de Portugezen zijn verwacht hij dat het doorgaat: er is al zoveel werk verricht.
Casa des Artes is open. De koffie geurt, de eerste deelnemers staan al te praten en nemen de tas met informatie en de deelname-badge in ontvangst. Ik kus Elsa, krijg een cafezinho, kijk wat rond en maak contact met João en Henrique uit Fatima en Lisboa. De deelnemers komen uit verschillende delen, ik ben de buitenlander. Er wordt “gesnuffeld”, gekeken en gesproken. Het voelt of ik in een Lelijke Eend een race ga rijden met stoere, snelle bolides als Ferrari’s en Maserati’s. Links en rechts zie ik de professionele apparaten elkaar overtroeven. “Kalm blijven, dit gaat vooral een leuke zaterdag worden, probeer te genieten”. Na de onzekerheid lukt het om mezelf tot de orde te roepen en heb leuke gesprekken met deelnemers en organisatie. Een korte uitleg over het verloop van de marathon. De locaties die bezocht moeten zijn voor het middaguur, de knipkaart, de trip naar het eerste punt. Ik zit als enige deelnemer in het busje van de gemeente, samen met organisatoren Elsa, Ricardo en Marco. De anderen rijden in hun eigen auto naar het beginpunt. Het steeds herhalende waarschuwingspiepje van niet vastzittende gordels werkt op een bevreemdende manier rustgevend. Ik heb er zin in vandaag, ondanks mijn “antieke” middelen versus innovatieve moderniteit.
De eerste opdracht is, samen met gele hesjes en helmen, uitgedeeld: “OXIDAÇÕES”. We lopen een berg in. Niet open voor toerisme. Prachtige oxidaties op grillige rotswand. Structuren, kleuren, blauw in alle gradaties, gelen, groenen. Dit belooft wat voor het toerisme. Nog enkele maanden. Camera’s klikken, zoomen, piepen. Het is te veel….. voor mijn camera, voor mij, te lang opgeborgen. De verleiding is groot, de weg naar binnen lang, wat ik zie is overweldigend. We passeren geoxideerd ijzer, een liftschacht. Marco onderlegt me in het Engels. De gang verbreedt rondom een plek met stalactieten van gifgroen en fel blauw. Er druppelt water. Camera’s proberen ze te vangen met licht en tegenlicht, brokken leksel op de grond, toekomstig stalagmiet. Een waarschuwing: zuren. Vingers jeuken, kunde tekort om al dit moois te vangen. We zitten dertig meter onder Malacate Vipasca. Een binnen-stemmetje roept: tweeëneenhalf uur te gaan, nog drie locaties. Dag, paleis van de bergkoning. Buiten wacht de organisatie, zelfs de burgemeester van Aljustrel, handen worden geschud. Dit is Portugal. Te voet verder, dwalend door het stadje richting Moinho do Maralhas. Zonlicht, helder weer, mijn ding. OXIDATIES genoeg, schaduwen, details.
Moinho do Maralhas: “EQUILÍBRIO”? Gelukkig heb ik een woordenboekje. Ik arriveer als eerste en in no time loopt de molen vol. De eerste balansfoto’s worden geknipt. Ik zie veel lenzen naar zelfde onderwerpen richten. Hier is geen eer te behalen. Ik besluit voor de volgende locatie/opdracht, een prachtige manier om dit mijnbouw stadje en de omgeving te leren kennen. De tijd krimpt snel, de auto dichtbij, de volgende locatie aan de andere kant van de stad.
Het uitzichtpunt van Aljustrel: Ermida da Nossa Senhora do Castelo. Ik arriveer gelijktijdig met twee andere meute-mijdenden. De post in de Ermida noteert de namen en knipt gaten in onze badges. Ik blijk als nummer 7 ingeschreven en ben vanaf dan Ronaldo. Wiro bekt niet zo hier. Goed teken? Geen bal verstand van voetbal. “FOTOSSÍNTESE”, taalkundig makkelijk te vertalen maar in beeld? Mijmerend dwaal ik rond het eeuwenoude kerkje en overzie de weidse omgeving, inspiratie druppelt binnen. Een praatje met mijn schoonzus en haar vriendinnen: “Toevallig” bij ons geboekt, toevallig op bezoek in Aljustrel. Onze wegen scheiden weer in eigen speurtochten door de stad. Ik daal de vele treden af, terug naar het centrum. Nog driekwart uur, een locatie! “Autosleutels” schiet een gedachte mijn concentratie aan flarden. Terug de trappen op. Geen sleutels gevonden, geen tijd voor paniek. De auto, denk ik. Die blijkt al een uur onbeheerd en met sleutels in de zon te blakeren.
Museu Municipal. Leuk klein museum over de geschiedenis van de mijnstreek. “SOMBRA”, ik ga in de schaduw zitten om de zon en de autosleutels het hoofd te bieden. Loop even het museum in en dan naar buiten. Ik zie een vuilnisbak. Tijd voor de gezamenlijke lunch.
Ik haal de auto op, het restaurant is vlak bij. Op de trap naar de Ermida wordt ik gebeld. Ricardo: of alles in orde is? Iets over autosleutels. Ik stelde hem gerust, ik kom eraan. De halve marathon zit erop.
Restaurante “a Mirante”. Lunch inbegrepen. Migas, Carna Alentejana, batata fritas e salade. Ik schuif aan bij João, Henrique, Elsa en Marco. Een leuk gesprek in het Portugees en Engels. Mijn oren suizen af en toe van de echo in de grote eetzaal. Het gesprek gaat niet over opdrachten of marathon. Als Portugezen eten praten ze over nog lekkerder eten. Een rare gewoonte, geeft João lachend toe. Mouse de Chocolat e café.
Deel twee van de marathon. De afstand is groter, wat vreemd is voor een tweede helft. Twee busjes staan klaar. De middag is voor de deelgemeenten. We vertrekken naar Messejana. Het driehoekig plein daar wordt al bezet door een groot podium, 25 april is in aantocht. We stoppen, de badges geknipt. Over een half uur vertrekken we weer. De opdracht wordt gedeeld: “AR”. Ik krijg lucht, ik heb gehoopt op een opdracht passend bij een beeld dat ik wil maken. Vorige week kwamen Margriet en ik langs een idyllische plek met een mooie, oude en vervallen vijver net buiten Messejana. Ik wens iedereen geluk en zet de pas erin. Het dorp is lopend groter dan met de auto. Orientatie, 10 minuten verloren, de zon brand, de plek is nog buiten zicht. Nog eens 10 minuten en ik sta voor een hekwerk, overwoekerd met Indische kers. De oranje kleur alarmeert mijn interne klok. Gauw schiet ik foto’s, lucht weerspiegeld in groen water. Ik ren terug, zweet gutst over mijn rug. Nog 2 minuten voor vertrek naar locatie Rio de Moinhos en nog 15 minuten te gaan. Ik bedenk een noodgreep, ga ik de domme buitenlander spelen?, verdwaald etc. Het maalt, tegen mijn principe in, door mijn hoofd. De marathon afmaken trekt aan de andere kant. Vanuit mijn ooghoeken zie ik een grijze station stoppen. Het raam draai open. Ik kijk in het lachende gezicht van Anna Carla. Wat doet iemand uit Ferreira op deze plek, dacht zij ook. Ik leg uit, ik vraag, ze brengt me linea recta terug naar het pleintje. Ze zijn er nog. Zweet-hijgend, verontschuldigingen mompelend stap ik in. De anderen lachen en kijken vragend. Wie was die lift?
Rio de Moinhos: “TERRA”. Iedereen stevent af op de uit Taipa opgetrokken ruïne van een oude molen. De hoop gestampte aarde als dankbaar onderwerp, niet voor mij. Ik besluit het rustig te houden. De gedachte de bus/de wedstrijd te missen overheerst.
São João de Negrilhos: “FOGO”. Het onderwerp is “vuur” maar de lucht veranderde in grijs en vlak. We stoppen bij een kleine kermis ter gelegenheid van 25 april, de bevrijdingsdag. Dorpskermis in Portugal: kraampjes waarin gegrild wordt, kastanjes gepoft, inktvis geroosterd….. vuur genoeg. Niet hier. De kermis is klein. Een suikerspin, farturas, snoep, knipperende lampjes. Ik dwaal over het feestterrein van het dorpje waar ik regelmatig kom. Ik loop Joachim en Antonio tegen het lijf. Biertje in de hand, lachend en wachtend op inspiratie…. Ik herken het probleem. Gelukkig zijn er De Botsautootjes.
Het tijdschema is krap. De laatste stop wacht: Ervidel. Het onderwerp is verrassend: “AGUA”. Het leuke dorpje laten we links liggen. We staan bij het Barragem do Roxo. Water genoeg in dit stuwmeer. De laatste loodjes. Iedereen lijkt moe en laat zich in stilte naar de eindstreep brengen.
De laptops van de organisatie klappen open, iedereen biedt zijn ultra kleine geheugenkaartje aan. Ik haal lachend de plankige, bijna-vooroorlogse scandisc uit mijn apparaat en bied hem Marco aan. Die kijkt verontschuldigend omhoog. Ik verwachte dit al, pak mijn usb-kabel en laat mijn foto’s downloaden.
Voldaan neem ik afscheid van het peloton. Moe en een gouden ervaring rijker stap ik in mijn auto. Morgen de oogst van deze “Maratona Fotografica” selecteren tot een wedstrijdwaardige serie voor de eindstreep over een maand.
Margriet en Wiro zijn sinds 2006 eigenaar van een rustiek stuk Alentejo: o-vale-da-mudança. Wonen er vanaf 2008. Vind je het leuk om meer over hun te weten of over de vakantiehuizen dan kun je de verhalen lezen die ze publiceren op hun blog “Limonada” en de maandelijks terugkerende blog op Saudade de Portugal, iedere vierde donderdag van de maand.
🙂 🙂 🙂
Ik schrok, Wiro, jij die een marathon gaat lopen. Maar jij deed het, en zoals steeds op jouw manier.