Het Palácio Nacional de Mafra is sinds juli 2019 toegevoegd aan de UNESCO werelderfgoedlijst. Het is een monumentaal barok en neoklassiek paleis/klooster in Mafra, niet al te ver van de hoofdstad Lissabon. Het is een imposant werk van de regering van koning João V en het belangrijkste symbool van de barokke architectuur in Portugal. Reden genoeg voor een bezoekje!
Gelegen in het hart van de stad Mafra, aan een plein dat vernoemd is naar de koning die de opdracht gaf om het te bouwen, is het het enige nationale monument met een Koninklijk Paleis, een basiliek en een Franciscaans klooster (ooit met 300 monniken). Het werd gebouwd als gevolg van een belofte die de koning in 1711 deed, om een klooster te bouwen als zijn vrouw hem nakomelingen zou schenken. De geboorte van zijn eerste dochter was de aanleiding voor de bouw van het paleis die begon in 1717 en in 1755 volledig werd voltooid.
Het geheel beslaat bijna 40.000 m2 en heeft zo’n 1.200 vertrekken, dit alles opgetrokken uit een lokale steensoort. Het Koninklijk Paleis beslaat de statige verdieping van het gebouw en de twee torentjes. Door zijn unieke kenmerken heeft het paleis van Mafra in de loop der jaren verschillende onderscheidingen verzameld. Het werd geclassificeerd als een Nationaal Monument in 1910, het was finalist bij de verkiezing van de Zeven Wonderen van Portugal in 2007 en meer recentelijk natuurlijk de vermelding op de werelderfgoedlijst.
Na de auto voor een habbekrats te hebben geparkeerd waren we ruim op tijd voor onze afspraak met een gids om 14:00 uur, dus konden we eerst rustig buiten rondkijken en de toch wel imposante gevel aanschouwen. Terwijl we buiten staan pakken er zich donkere wolken boven ons samen… Stipt om twee uur vallen de eerste dikke druppels naar beneden. Gelukkig gaat niet lang daarna ergens een deur open en verschijnt onze gids. Wat een timing, gauw naar binnen!
De gids vraagt wat we graag willen zien. Sowieso de bibliotheek en verder alles wat de moeite van het bekijken waard is! Alle hoogtepunten worden mentaal door hem genoteerd. Zodra je eenmaal door de gangen begint te dwalen (gelukkig weet hij de weg) ben je al gauw kwijt waar in het gebouw je je bevindt. Gelukkig staat er ergens in één van de vele ruimtes een houten maquette en kan hij me uitleggen waar we allemaal zijn geweest/nog heen gaan en hoe we zijn gelopen. Dat schept een hele hoop duidelijkheid! Uiteindelijk is het een behoorlijk symmetrisch gebouw, met een noordelijk en een zuidelijke vleugel. Eén voor hem en één voor haar. De noordelijke toren/vleugel werd ingenomen door de koning en de zuidelijke toren/vleugel door de koningin, beide torens zijn met elkaar verbonden door een 232 meter lange galerij, waarmee het de langste vorstelijke gang van Europa is.
Palácio de Mafra
We kijken onze ogen uit, wat een pracht en praal. Marmer, plafond-/ en muurschilderingen, ornamenten, schilderijen/portretten, etc. Een dergelijke pracht was alleen mogelijk dankzij het Braziliaanse goud dat het land binnenstroomde. De koning spaarde kosten noch moeite toen hij sculpturen en schilderijen bestelde bij Italiaanse en Portugese bouwmeesters en twee beiaarden (met 92 klokken) gemaakt in Antwerpen, de grootste ter wereld. ‘En passant‘ nemen we ook nog even een kijkje in die klokkentorens, waarvan er één nog werkt. Er is zelfs een 18de-eeuwse ziekenboeg.
Het meeste meubilair wat er tegenwoordig staat is niet het oorspronkelijke meubilair uit de 18de eeuw. Dit nam de koning met hem mee toen hij gedwongen naar Brazilië vluchtte toen troepen van keizer Napoleon I Portugal binnenvielen. En toch kun je je prima voorstellen hoe ze hier toen geleefd hebben. Hoewel het door de koninklijke familie niet als permanente verblijfplaats (het was de zomerresidentie van de koninklijke familie) werd gebruikt, werd het paleis van Mafra regelmatig bezocht door koningen, die kwamen om religieuze feesten bij te wonen of te jagen in het aangrenzende wildreservaat.
Biblioteca de Mafra
Dan de bibliotheek, die een collectie met meer dan 36 duizend volumes herbergt. De bibliotheek bevindt zich centraal in de achterste kloostervleugel en wel in de meest elegante zaal, die zo’n 83 meter lang is, van het hele paleis. Hier vind je de belangrijkste koninklijke boekenverzameling uit de 18de eeuw in heel Portugal. Het waren de monniken uit het klooster van Arrábida die in de 18de en 19de eeuw de waardevolle boekwerken op systematische wijze ordenden. En zo staan ze vandaag de dag nog steeds, netjes geordend op onderwerp. Als je van dichtbij de omslagen bekijkt zal het je opvallen dat er op veel ruggen Mafra staat. Dit komt doordat deze kaften plaatselijk vervaardigd zijn. En net als in de bibliotheek van Coimbra leven er her en der in de loze ruimtes vleermuizen die het ongedierte eten dat de boeken zou kunnen beschadigen. Welkome gasten dus!
Basílica de Mafra
De basiliek beslaat het centrale deel van het Palácio Nacional de Mafra, geflankeerd door de klokkentorens. Het werd gebouwd naar een ontwerp van een Duitse goudsmid die het na een lang verblijf in Italië ontwierp in de Italiaanse barokstijl. De Zimbório was de eerste koepel die in Portugal werd gebouwd, met een hoogte van 65 meter en een diameter van 13 meter. De basiliek beschikt verder over zes orgels, gebouwd in de tijd van D. João VI en gerestaureerd in de 20ste eeuw. Na die restauraties waren ze op 15 mei 2010 voor het eerst weer te horen.
Standaard entreekaartjes kosten €6 voor volwassen. Verder zijn er verschillende kortingen beschikbaar, denk daarbij aan 65+, gezinnen, studenten, etc. Al met al ben je waarschijnlijk minimaal anderhalf à twee uur onder de pannen.
Openingstijden:
Woensdag t/m maandag van 09:30 tot 17:30 uur (uiterlijke entree om 16:45 uur). Dinsdags gesloten.
Ook is het paleis gesloten op de volgende feestdagen: 01 januari, Paaszondag, 01 mei, Hemelvaart en 25 december.
Neem voor meer informatie vooral eens een kijkje op de website!
* Palácio Nacional de Mafra, Terreiro D. João V, 2640 Mafra
