Laatst schreef ik al iets over het prachtige Mosteiro de São Vicente de Fora in Lissabon. Vandaag neem ik jullie mee naar een volgende bezienswaardigheid op loopafstand hiervan. Een ander cultureel hoogstandje dat je vanaf het dak van dat klooster al zag schitteren in de zon. Het herkenbare ronde koepeldak met daarachter de glinstering van de Taag lokt je die kant op. We brengen een bezoek aan het Panteão Nacional.
Dit gebouw in de wijk Alfama staat ook wel bekend als de Igreja de Santa Engrácia. Het heeft als doel de Portugese burgers te herdenken die zich hebben onderscheiden door middel van verscheiden diensten voor het land. Dit kon zijn in de uitoefening van hoge openbare ambten, hoge militaire diensten, een literaire, wetenschappelijke of artistieke bijdrage/creatie of ter verdediging van de beschaving en de vrijheid. Je vindt er de overblijfselen van vooraanstaande burgers en een grafsteen die verwijst naar het leven en het werk van bepaalde personen.
Het Panteão Nacional bevindt zich op de plaats van een in 1568 opgerichte kerk. Deze oude kerk werd in zijn plaats weer gebouwd op de plek waar in het midden van de 12de eeuw een tempel stond. Deze kerk werd zwaar beschadigd door een heftige onweersbui in 1681. De eerste steen van het huidige gebouw werd dan ook het jaar erop, in 1682, gelegd. De bouw duurde zo lang dat het zelfs aanleiding gaf tot de populaire uitdrukking “obras de Santa Engrácia” om iets aan te duiden dat nooit eindigt. De kerk werd uiteindelijk pas voltooid in 1966, dus een fikse 284 jaar na er aan begonnen te was…
In 1910 werd het uitgeroepen tot nationaal monument. En het werd met deze status opengesteld voor het publiek (na het voltooien van de werken) op 1 december 1966. Qua stijl wordt het beschouwd als het eerste barokke monument in het land. Het gebouw wordt bekroond door een gigantische koepel en het interieur is geplaveid met verschillende soorten gekleurd marmer. Die koepel en al dat marmer spelen de hoofdrol zodra je het gebouw binnenstapt. Het licht valt van bovenaf binnen op de prachtige vloeren en weerkaatst vanaf de ronde muren.
Ben je slecht ter been dan is dit geen geschikte bezienswaardigheid helaas. Het ligt boven op een heuvel en om bij de ingang te komen moet je al een paar trappen op, maar als je binnen optimaal wilt genieten van alles volgen er nog vele meer. Neem bij binnenkomst eerst de tijd om de begane grond te verkennen. Vervolgens kun je links achter de kassa de zes trappen beklimmen naar het hoogste niveau. Hier loopt een soort terras om de koepel wat natuurlijk voor een prachtig uitkijkpunt zorgt. Je kijkt rondom uit over Alfama, de Taag en de Feira da Ladra (dinsdag- en zaterdagochtend). Ergens halverwege al die trappen kun je ook de balustrade binnenin de koepel betreden. Vanaf hier heb je een mooi uitzicht op de gekleurde marmeren vloeren beneden je.
Het Panteao Nacional bestaat uit vier korte vleugels, met allen een gelijke lengte, die onder de koepel samenkomen. Het andere opvallende kenmerk in het interieur zijn de herhalende en symmetrische patronen. Er zijn geen decoratieve met standbeelden gevulde uitsparingen en het gehele complex lijkt hierdoor enigszins minimalistisch. Deze stijl volgt traditionele islamitische conventies en is uniek binnen de kerken van Lissabon.
Kaartjes om de kerk te bezoeken kosten €3. De entree is gratis op zondagochtend en nationale feestdagen. Wil je de kerk bezoeken met het openbaar vervoer? Neem dan trammetje 28 en stap uit bij de halte São Vicente de Fora. Vanaf hier is het maar een klein stukje lopen. Ik raad aan om een bezoek te plannen op een zaterdag- of dinsdagochtend, dan kun je het leuk combineren met een rondje over de Feira da Ladra (rommelmarkt)!
Openingstijden:
Dinsdag t/m zondag van 10:00 tot 17:00 uur.
Maandag gesloten
* Campo de Santa Clara, 1100-471 Lisboa, Portugal
Wist je dat: Sinds 2015 de stoffelijke resten van voetballer Eusebio (bijnaam ‘Pantera Negra’) hier liggen ‘begraven’. Dit om het nationale symbool, de voetballer en de uitzonderlijke sportman te eren.
