Deze week begint het Internationaal Film Festival Rotterdam (IFFR) en daar worden natuurlijk ook weer films vertoond uit Portugal. Het zijn er niet zoveel als we eerder wel eens zagen, maar er is nog altijd keus genoeg! Mijn eigen oordeel kan ik je helaas nog niet vertellen, omdat ik je vooral op tijd het programma wil laten weten, maar ga af op je intuïtie en kies iets leuks!
Antonio Um Dois Três
Filmmaker: Leonardo Mouramateus
In romantisch Lissabon gaat twintiger António op zoek naar verloren en nieuwe liefdes, en, in één ruk door, een doel in het leven. In zijn charmante debuutfilm laat regisseur Mouramateus, die zich liet inspireren door Dostojevski’s novelle Witte nachten, fantasie en werkelijkheid naadloos in elkaar overvloeien.
António wordt het huis uitgezet door zijn vader, nadat hij per anonieme brief heeft vernomen dat zijn zoon al een jaar lang niet op school is gesignaleerd. Als António onderdak zoekt bij zijn ex-vriendin, ontmoet hij daar een Braziliaanse kamerhuurster. Aan haar biecht hij op de brief zelf te hebben geschreven; de gevolgen ervan leverden hem het voorwendsel om terug te keren naar het appartement waaraan hij zulke gelukkige herinneringen bewaart.
In deze frisse en humoristische drieakter, waarin de alledaagse en de gefantaseerde werkelijkheid vloeiend in elkaar overgaan en elkaar over en weer beïnvloeden, zien we António achtereenvolgens als een gesjeesde student elektrotechniek, als theatertechnicus en als regisseur van een theaterproductie. Door de vertelling heen levert Dostojevski’s novelle Witte nachten de blauwdruk voor de beproevingen waarmee een groepje twintigers in Lissabon moet leren omgaan: eenzaamheid in de grote stad, geldgebrek en verloren liefdes.
Te zien op:
27 januari – 19.15 – Pathé 3
28 januari – 14.15 – LantarenVenster 5
30 januari – 16.45 – Pathé 4
4 februari – 12.00 – Pathé 2
Delírio em Las Vedras
Filmmaker Edgar Pêra
De carnavalsfestiviteiten van Torres Vedras, even ten noorden van Lissabon, gelden als de meest uitzinnige van Portugal. De ideale plek dus voor filmmaker-kunstenaar Pêra om een anarchistische 3D-parodie te draaien waarin hysterische televisie- en radioverslaggevers tussen de feestvierders strijden om de aandacht van de kijker. Met een van de laatste rollen van Nuno Melo.
Meer dan honderd films maakte Edgar Pêra sinds halverwege de jaren tachtig, waarmee hij zichzelf tot een chroniqueur van het moderne Portugal maakt. In korte en lange films, muziekvideo’s, comics, performances en een enkele tv-serie gingen Pêra en zijn onafscheidelijke camera op zoek naar signalen, niet per se van jeugdcultuur maar een Portugal dat zich na de dictatuur opnieuw moest uitvinden. Met terugkerende thema’s als de verhouding tussen toeschouwer en performance, en de spanning tussen formele structuren en de grillige natuur.
Delírio em Las Vedras is een aanstekelijke en tamelijk anarchistische registratie van het al even anarchistische carnaval in Las Vedras, een voorstad van Lissabon. Met een roedel acteurs die al vaker voor Pêra’s camera verscheen, onder meer in CineSapiens (2013), duikt hij de menigte in voor interviews. Maar de ego’s van de interviewers blijken te groot en de toeschouwers komen nauwelijks nog aan het woord.
Te zien op:
28 januari – 13.15 – Cinerama 3
29 januari – 09.45 – Cinerama 2
2 februari – 17.30 – Cinerama 2
O Ornitólogo
Filmmaker: João Pedro Rodrigues
Het verhaal van de Portugese heilige Sint Antonius van Padua krijgt in Rodriguez’ vijfde lange speelfilm een persoonlijke update, religieus en blasfemisch tegelijk. In de schitterende natuur van Noordoost-Portugal verliest de eenzame vogelspotter uit de titel zijn weg, maar masochistische uitdagingen brengen hem wel degelijk naar nieuw spiritueel terrein. Een van de beste films van het jaar.
Vogelspotter Fernando raakt in een ruig natuurgebied in het noordoosten van Portugal de controle over zijn kano kwijt. Hij wordt verderop aangetroffen door twee Chinese pelgrims. Die ontmoeting markeert het begin van een mythische reis; een existentialistische zoektocht waar een rol is weggelegd voor Sint Antonius van Padua: die vraag je als katholiek om hulp als je iets verloren bent.
Zo ontstaat een spannend samenspel van blasfemie en religiositeit. Fernando begaat zondes – hij plukt de appel en heeft seks met een schapenherder – en toont zich van zijn beste kant: hij bemint en respecteert de grootsheid van de natuur. Bespiegelende momenten, die nu en dan zijn gefilmd vanuit het perspectief van vogels, worden zo afgewisseld met groteske schouwspelen, waarin wordt gezocht naar de grenzen van het bevattelijke: met (seksueel) expliciete en bloederige episodes tot gevolg. Alle facetten van het leven vallen hierin samen, met in het middelpunt Fernando, de dolende ziel.
Te zien op:
28 januari – 14.00 – Pathé 4
29 januari – 19.15 – Pathé 7
30 januari – 16.30 – LantarenVenster 5
Porto
Filmmaker: Gabe Klinger
Herinneringen laten zich niet makkelijk vastpinnen in deze hyperromantische maar droevige ode aan verliefdheid. De in 2016 overleden acteur Anton Yelchin en actrice en fotomodel Lucie Lucas filosoferen en vrijen in pittoresk Porto. Fijne melancholische muziek en – voor de oplettende cinefiel – divers en veelzeggend gebruik van filmformaten.
Een vertrouwd gezicht keert terug op IFFR: na het Boca do Lixo-programma (2012) en zijn James Benning/Richard Linklater-documentaire Double Play (2014) is daar Gabe Klingers speelfilmdebuut Porto, een contemplatieve, warme ode aan de liefde. Schemerige, in mist gehulde stadsgezichten van de Portugese havenstad vormen het decor voor de ontmoeting tussen de eenzame Amerikaan Jake en de frivole Française Mati. Een nacht vol herkenning, filosofie en fysieke bezetenheid volgt. Acteurs Anton Yelchin en Lucie Lucas knetteren van het doek terwijl de film heen en neer springt tussen ontmoeting, afscheid en hereniging. Die ene nacht gaat voorbij, maar duurt tegelijk eeuwig. Zeer geslaagd maar onopvallend benadrukt cinefiel Klinger de emoties in Porto via het medium zelf: het beschouwende heden zien we in regulier breedbeeld, het subjectieve en persoonlijke in smal en warm 8mm. Een soundtrack vol saudade maakt dit verdrietige liefdesverhaal af. 35mm vertoning op za 28 jan en za 4 feb.
Te zien op:
28 januari – 22.15 – Pathé 2
29 januari – 11.00 – Kino 1
1 februari – 22.00 – Pathé 7
4 februari – 15.00 – Pathé 2
Short Film
Behalve deze lange films, zijn er ook een aantal short films uit Portugal die je kan gaan zien. In het thema “Personal Distance” kan je de short animatie “The House or a Machine for Living in” gaan kijken van Catarina Romano. En in thema “Thicker than Water” zie je “Setembro” van Leonor Noivo over een moeder en haar tienerzoon. Dan is er nog thema “Signs of Life“, waar de short film “Um campo de aviação” van deel van uitmaakt. Althans, dat zegt de festivalkrant. Op de website vind ik die laatste niet terug…
Voor meer informatie en reserveringen kijk je op iffr.com.
Tip: in het kader van het IFFR zal het filmpje van komende zondag ook een short film zijn uit Portugal!
