Ik ben alweer een paar weken terug uit Zuid Frankrijk. De bakermat van goede rosé. De plek waar rosé voor het eerst serieus genomen werd. Waar de lichtvoetige verfrissende roze wijn zijn eerste stapjes richting volwassenheid deed.
Hoe is rosé eigenlijk ontstaan? Dat weet niemand -althans- er zijn natuurlijk vele landen en gebieden die claimen de eerste rosé gemaakt te hebben. Dat slaat natuurlijk helemaal nergens op, want goede kans dat de Romeinen en daarvoor de Feniciërs en wellicht nog een paar oude volkeren allang een soortgelijk product maakten. Sowieso aannemelijk is dat de Romeinen een soortgelijke rosé maakten en deze daarna aanlengden met andere vruchtensappen en honing.
Wie de eerste producent van rosé was boeit ook eigenlijk helemaal niet. Rosé werd namelijk lange tijd als een afvalproduct gezien, maar hier later meer over.
Rosé heeft zich kunnen ontdoen van dit afval imago door Frankrijk. Hier kreeg de rosé in 1936 zelfs een eigen exclusieve herkomstbenaming. Namelijk in de Rhônevallei. Hier ligt de regio Tavel waarbij je binnen de AOC (herkomstbenaming) uitsluitend rosé mag produceren.
Maar wat is rosé eigenlijk? Kort door de bocht is rosé een rode wijn met een veel lichtere kleur. Het resultaat van deze lichte kleur komt voort uit verschillende maaktechnieken. Bijvoorbeeld korter contact met de schillen of een langere persing. Bij korter schilcontact kan de rosé een bijproduct zijn van rode wijn. Als de blauwe druiven vergisten met alle vaste bestanddelen als schillen en pitjes is het mogelijk om wat relatief licht gekleurd sap weg te laten lopen. Dan wordt het overgebleven sap geconcentreerder vanwege de verhouding sap en schillen/pitten. Het licht gekleurde sap dat je laat weglopen kan je dan los laten vergisten tot rosé. Deze techniek noemt men Saignée. Hierbij is de rosé dus een restproduct, wat weleens wordt gezien als een afvalproduct.
Dan nu de Portugese rosé, en let op: Hier volgt een mening. Als je mij 10 jaar geleden had gevraagd of er in Portugal goede en lekkere rosé werd gemaakt, dan was mijn genuanceerde antwoord: Nee. En met iets minder nuance: ‘’Daar hoef je in Portugal zeker niet naar te zoeken! Goede rosé zit niet in het woordenboek van de Portugese wijnmaker.’’
Nu is er de afgelopen jaren wel wat veranderd op het gebied van rosé in Portugal. Allereerst zijn ze beter in staat om frisheid van de lokale rode druivenrassen te bewaren. Hierdoor wordt de rosé minder lomp. Een druivenras als Touriga Nacional wordt hierdoor een fantastische druif voor een complexe rosé. Hier zijn ook meerdere goede voorbeelden van te vinden in voornamelijk de Douro en de Dão regio. Meestal niet goedkoop, maar zeker de moeite waard. De kruidige tonen van Touriga zoals munt en laurier combineren uitstekend met het verfijnde rode fruit.
In het minder exclusieve segment werd ik zelden verrast door Portugese rosé. Begrijp mij niet verkeerd, er waren de afgelopen jaren genoeg Portugese rosé wijnen die prima zijn. Maar als je dan kijkt wat je voor hetzelfde geld in Zuid Frankrijk haalt – dan is het toch mager.
Na mijn bezoek aan Zuid Frankrijk was ik aanwezig op de Prowein (grote wijnbeurs) in Duitsland. Daarnaast ontving ik in dezelfde periode een aantal proefflessen van verschillende producenten. Blijkbaar wordt er een nieuwe wind geblazen door het rosé landschap van Portugal. Uit o.a. de regio Lisboa en Tejo proefde ik uitstekende rosé wijnen voor een zeer goede prijs. Mooie frisse zuren en gemaakt van autochtone en internationale druivenrassen. Ook uit de Dão regio heb ik een aantal verfijnde exemplaren mogen proeven.
Zelfs een rosé uit de Alentejo wist mij te bekoren. Niet dat de Alentejo qua wijn een ondergeschikt gebied is, in tegendeel. Maar voor rosé heeft deze regio niet mijn voorkeur. Het blijft hier toch lastig om frisheid te bewaren.
Op de vraag waarom de rosé wijnen de afgelopen jaren, naar mijn mening, beter zijn geworden kreeg ik geen eenduidig antwoord. Productietechnieken en een betere selectie van bodem waren de voornaamste antwoorden.
Achteraf bedacht ik mij dat er wellicht nog een andere oorzaak mogelijk is. Namelijk die van een nieuwe generatie wijnmakers. Of eigenlijk; wijnmaaksters. In Portugal studeren tegenwoordig namelijk meer vrouwen dan mannen af als oenoloog (wijnmaker). En zij hebben wellicht meer gevoel bij het maken van goede en verfijnde rosé. Wie weet, misschien is het één van de oorzaken.
Feit is dat de Portugese rosé de afgelopen jaren flinke sprongen heeft gemaakt in kwaliteit. Je kunt dus met een gerust hart eens een Portugese rosé opentrekken. In Portugal onder het Portugese zonnetje smaken ze meestal lekker, maar ook in Nederland aan de keukentafel kan dit goed uitpakken. Van de grote producenten tot de kleinere wijnboeren. Vele rosé wijnen konden mij bekoren. Dus mocht je dit nog niet doen, trek dan eens een lekker flesje Portugese rosé uit het wijnschap.
Zo, een hele blog over (Portugese) rosé zonder de naam Mateus en Lancers te noemen. 😉 Sommige begrijpen waarschijnlijk wel waarom.
Geniet ervan en tot de volgende.
Remmer is eigenaar van het Woerdens Wijnhuis en werkzaam geweest in de Portugese wijnwereld. Verder verzorgt hij wijnproeverijen, cursussen en wijnevenementen als de WIJNHall.
