De ochtend van 24 juni. De straten van Porto zijn leeg. De inwoners slapen hun roes uit van de São João feesten van afgelopen nacht. De kapot getrapte plastic bekers, flarden van wensballonnen en barbecuegeuren herinneren aan de pret van gisteren. Terwijl ik op weg ben naar het Largo de São Domingos kom ik weinig meer tegen dan wat fanatieke toeristen en gemeentewerkers die de straten schoonspuiten. Een fanatieke toerist ben ik ook. Er staat een fietstocht op het programma vandaag en de steile straten die mij naar de fietsverhuurder brengen schrikken mij geenszins af!
Gereserveerd heb ik niet en waar ik gaandeweg voor vreesde blijkt realiteit als ik aankom bij Lopes & Lopinhos: ze zijn gesloten. Een briefje op de deur geeft aan dat een dichte deur niet per se hoeft te betekenen dat fietsverhuur onmogelijk is, dus ik bel ze op. Een slaperig klinkende dame neemt op. Natuurlijk kan ik nog een fiets huren. Ze komt er direct aan. Over een half uurtje goed?
Lopes & Lopinhos is een leuk, jong bedrijf, gerund door een stelletje, dat het fietsen in Porto stimuleert door stevige fietsen met brede banden te verhuren. Op hun Facebook pagina ben ik al regelmatig suggesties voor fietstochtjes tegengekomen, waardoor ik weet dat er wegen moeten zijn die ik wel kan berijden. Ik vraag haar hoe ik die bereik, zonder al te veel last te hebben van de steile straten hier in het centrum. Ik blijk alleen maar het stuk naar de hoge Torre dos Clérigos te moeten lopen (omdat ik het fietsend niet red). Vanaf daar kan ik het trappend af.
Mijn route gaat over de Avenida da Boavista, die ik bereik via de Rua de Cedofeita. Mijn eerste stop is het Casa da Música, het bekende concertgebouw dat is ontworpen door de Nederlandse architect Rem Koolhaas. Een imponerend gebouw met bijzondere lijnen en hoeken. Ik kan de zalen niet bekijken, maar een aantal koele gangen zijn toegankelijk. Ook het café is geopend, waar een verrassend aantal Portugezen achter hun laptop of tablet aan het werk is. Er is gratis wifi…
Ik stap weer op de fiets en rijdt langs het Cemitério de Agramonte, een grote begraafplaats. Misschien ligt een begraafplaats bekijken niet direct voor de hand, maar het fascineert mij toch altijd te zien hoeveel meer aandacht hier is voor de graven. De witte stenen en huisjes zijn opgevrolijkt met fel gekleurde bloemen, foto’s en kaarsen. Heel anders dan onze sombere begraafplaatsen.
Om de hoek ligt de Kadoorie Synagoge, de grootste synagoge van het Iberisch Schiereiland (daardoor verwacht ik een veel groter gebouw dan het daadwerkelijk is). Sinds 1938 is dit de synagoge van de Joodse gemeenschap in Porto. Het werd gebouwd in opdracht van Artur Carlos de Barros Basto, een legerkapitein die zich verdiepte in de joodse oorsprong van zijn voorouders en zich uiteindelijk bekeerde tot het Jodendom in Marokko. Dit zorgde ervoor dat hij in de jaren dertig het Portugese leger werd uitgezet. In de Tweede Wereldoorlog hielp hij vele joden te vluchten naar Amerika. In 2012, jaren na zijn dood, herstelde de Portugese regering hem postuum in zijn legerfunctie.
Ik peddel door over de Avenida da Boavista tot de Avenida Marechal Gomes da Costa. Hier bezoek ik het Serralves museum en park. Op verzoek van de beveiliging neem ik mijn fiets mee in de lift naar de parkeergarage, alvorens ik mijn toegangskaartje koop. Het Serralves museum is één van de belangrijkste musea van heel Portugal. Het gebouw is ontworpen door de fantastische architect Álvaro Siza Vieira en herbergt verschillende exposities van hedendaagse kunst. Van het museum kun je het grote (18 hectare!) park inlopen, waar bomen, buxushagen en fonteinen worden afgewisseld met kunstwerken. In het park staat ook de Villa, een tweede museumruimte waarvan de architectuur een voorbeeld is van het Streamline Design in Portugal.
Terug op mijn fiets hoef ik nog maar een klein stukje om de Atlantische Oceaan te bereiken. Inmiddels bezit de Avenida da Boavista een fietspad wat midden over de weg loopt, tussen de beide rijstroken in. Aan mijn rechterhand vertoont het Parque da Cidade zich, een heerlijk stadspark dat zich uitstrekt tot aan de kust. Aan het einde van de Avenida da Boavista kom ik op een grote rotonde waaraan het Castelo do Queijo staat. Dit fort werd gebouwd op een rots dat op een stuk kaas zou lijken en dus draagt het de naam “Kaaskasteel”. Een fietspad brengt mij naar het Praia do Homem do Leme, een strand waar ik lunch met een uitmuntende gegrillde vis en uitzicht over de oceaan.
Inmiddels zijn de Portugezen wakker geworden en ook naar het strand getrokken. Als ik later in de middag verder fiets langs de boulevard is het een stuk drukker. De kleine kermissen die hier en daar staan opgesteld aan de boulevard maken het lastiger mijn fietsweg te vervolgen, maar ik weet de kustlijn te volgen tot het punt waar de oceaan overgaat in de Douro rivier. Dit is het terrein van de vissers, wiens bootjes vandaag stil liggen in het water en wiens materiaal netjes opgeruimd wacht tot de feestdag voorbij is.
Ik vervolg de weg terug richting het centrum van de stad. Hoewel er nog altijd een fietspad is, maken de kermisbezoekers het onmogelijk deze nog met goed fatsoen te berijden. Dus steek ik alvast de weg over. Ik herinner mij de woorden van het meisje van de verhuur: “Fiets op de weg terug, als er geen fietspad meer is, tussen de tramrails”. Dus dat is wat ik doe. Wel met een vleugje van onzekerheid, want ik ben haar vergeten te vragen of er ook nog trams rijden op deze rails en welke kant ze dan opgaan. Ik kom echter geen (rijdende) tram tegen en dit blijkt inderdaad de perfecte weg om te volgen terug naar de stad (mits je je banden uit de rails houdt uiteraard). Met de Douro aan mijn rechterzijde fiets ik langs de Ponte da Arrábida, de wonderlijke autobrug Viaduto do Cais das Pedras, het Museu do Vinho do Porto (met aan de overkant van de rivier het zicht op de porthuizen) en dan eindelijk, het zicht op de Ponte Dom Luís I.
Ik verlaat de rivier bij de Rua do Infanto dom Henrique. De Rua Ferreira Borges kom ik al niet meer omhoog, dus ik loop langs het Palácio da Bolsa en verder terug omhoog naar mijn beginpunt. Ik lever mijn fiets in en trakteer mijzelf op een drankje aan de Cais da Ribeira. Daar kijk ik uit over Vila Nova da Gaia. Daar ga ik de volgende keer fietsen. Dan neem ik het bootje Flor do Gás bij de Arrábida brug naar de overkant, want daar mag je je fiets op meenemen. Uitstekende reden om snel weer terug te gaan naar Porto…
