Het is begin juli en de zon schijnt tierig in Nederland. Soms dagen met een wolkje en een regenbuitje, maar ook vele dagen zonder een wolkje aan de lucht. Geen wolkje aan de lucht is soms ook het gevoel dat je krijgt als je langs een vol terras loopt, waar mensen genieten van een hapje en een drankje. Ik betrap mijzelf er soms ook op. Waarbij ik meestal snel op enige wijze geconfronteerd wordt met de realiteit.
De realiteit dat we de afgelopen jaren geleefd hebben met een pandemie, dat we opnieuw te maken hebben met een oorlog in Europa en dat we geconfronteerd worden met ongekende klimatologische uitdagingen. De impact van deze drie gebeurtenissen werken door in elke vezel van de maatschappij. Je zult zelf waarschijnlijk ook al gemerkt hebben dat prijzen en beschikbaarheid van bepaalde producten en diensten substantieel zijn veranderd de afgelopen 3 jaar.
Om de leesbaarheid van deze blog te bevorderen beperk ik mij in deze blog tot de impact op de (Portugese) wijnwereld. Want ook hier piept en kraakt het behoorlijk. Misschien heb je bij de lokale wijnhandelaar al iets vernomen van prijsstijgingen en beschikbaarheid van wijnen. Of misschien zelfs specifieker; het tekort aan rauwe materialen – een echte ‘’wijnproducententerm’’ -. Denk hierbij aan kurken, labels, karton en flessen. Laten we dit de eerste uitdaging noemen; Rauwe materialen.
Begin dit jaar kreeg ik van verschillende Portugese wijnproducenten al de melding dat de prijzen in 2022 flink zouden stijgen. Tijdens de pandemie waren de prijzen over de hele linie gelijk gebleven. De meeste producenten waren te druk met de directe gevolgen van de pandemie. Wijnproducenten die weinig tot geen handel drijven met supermarkten en mede afhankelijk zijn van lokale en internationale horeca stonden sowieso volledig in de overlevingsmodus. Nadat de rook was opgetrokken werd de balans opgemaakt. De prijzen van de rauwe materialen waren de afgelopen 2 jaar in veel gevallen met tientallen procenten gestegen. En dan laten we de beschikbaarheid nog even buiten beschouwing.
Het opvangen en doorberekenen van deze prijsstijgingen en daarmee de bereidheid van de wijninkoper én uiteindelijk de consument om dit te betalen, zijn zeer grote uitdagingen. Uitdagingen waar menig wijnmaker en wijnverkoper mee zit te worstelen. Zowel in het lage als het hoge segment. Naast de rauwe materialen krijgen ook wijnboeren – net zoals elke andere consument en zakelijke entiteit – natuurlijk te maken met flinke prijsstijgingen voor brandstof en energie, een direct gevolg van de oorlog. Ook de beschikbaarheid van personeel is een probleem dat momenteel geen bedrijfstak lijkt over te slaan, zo ook de wijnproducenten.
Afgelopen periode heb ik vele Portugese wijnboeren gesproken. Ik kan met recht zeggen dat de economische onzekerheid en de dreigende recessie deze wijnboeren bezig houdt. Het vooruitkijken en het vertrouwen dat na een eventuele dip de economie terugveert zijn niet meer vanzelfsprekend. Dit wordt uiteraard versterkt door het globale karakter van deze ‘’crisis’’. Niet alleen in Portugal, maar ook in Nederland hebben we te maken met grote prijsstijgingen. Als wijnimporteur heb ik bijvoorbeeld ook te maken met serieuze dieseltoeslagen voor transport, stijgende energietarieven, huurprijzen gekoppeld aan inflatiecijfers en meer van dat soort ongein. Gelukkig importeer ik wijn, en kan ik zo nu en dan een glaasje hiervan drinken.
De tweede grote uitdaging is het klimaat. Dit wordt de afgelopen jaren écht merkbaar. Uit Portugal heb ik dit jaar nóg geen alarmerende berichten ontvangen. Wel vanuit bijvoorbeeld wijnproducenten uit de Bordeaux die lokaal temperaturen van 45 graden hadden in juni met 3 dagen laten flinke hagelbuien… Producenten uit de Elzas lopen in veel gevallen al meer dan een maand voor op de fysiologische rijpheid (de rijpheid van de druif waarbij suikers en zuren in de juiste balans zijn).
In Portugal worden de wijnboeren met dezelfde problemen geconfronteerd. Het wordt te warm met teveel extremiteiten. In bijvoorbeeld de Alentejo zien wijnboeren de beschikbaarheid van water in de bodem vanuit meren en rivieren afnemen. Daarnaast hebben ze te maken met erg hoge temperaturen (dit is niet nieuw natuurlijk). Alleen de combinatie van een uitdrogende bodem met deze warmte zorgt wel voor problemen. Ook andere gebieden in Portugal kampen met klimatologische uitdagingen.
Alles bij elkaar iets, waar je als consument, wellicht bij het drinken van glaasje, kort even bij stil kan staan. Uiteraard zit er in elke goede wijn voldoende liefde en passie van de wijnmaker om dit gevoel niet de overhand te laten krijgen. Maar toch.
De wijnboeren van de wereld en zo ook die van Portugal (al lijkt Portugal zich soms buiten de wereld te bevinden) hebben te maken met veel uitdagingen en onzekerheden. Hoe zal de zomer zich voltrekken, hebben we in het najaar weer te maken met maatregelen omtrent Covid?
We weten het niet. Ook als wijnverkoper is het onzeker. Elk jaar geven wij een groot wijnevent in Woerden – De WijnHALL – waarbij vele wijnboeren aanwezig zijn uit o.a. Portugal. Hier kan je meer dan 100 wijnen proeven en deelnemen aan workshops. Dit jaar is dit wijnfestijn op zondag 13 november. Superleuk natuurlijk, maar ja, mogen we wel mensen ontvangen? Kunnen de wijnboeren weer afreizen? Allemaal onzekerheden.
We moeten ondanks het feit dat vele zaken niet meer vanzelfsprekend zijn niet vergeten om ook een beetje vertrouwen te hebben. Dus we gaan er gewoon voor! Gelukkig zie ik bij al de wijnboeren waar ik mee werk nog vertrouwen. Vertrouwen dat we er wel uitkomen met zijn allen. Als we maar een beetje zorgen voor elkaar.
Vanuit de Portugese overheid lopen er verschillende projecten om de wijnboeren te ondersteunen. Dit gaat volgens de wijnboeren natuurlijk niet snel genoeg, wat ook niet verwonderlijk is in Portugal. Maar van (wijn)boerenprotesten zal het waarschijnlijk niet komen; je kunt dus met een gerust hart de Portugese weg op.
En voor zowel Portugal als Nederland geldt, bij terugkomst thuis, genieten van een lekker glaasje Portugese wijn. Proost.
Remmer is eigenaar van het Woerdens Wijnhuis en werkzaam geweest in de Portugese wijnwereld. Verder verzorgt hij wijnproeverijen, cursussen en wijnevenementen als de WIJNHall.
