De dorpen van de Alentejo hebben veel overeenkomsten: witte, blokkerige huisjes met blauwe of gele randen, een kasteel op een heuvel ter verdediging, smalle straatjes en minimaal één kerk. Hetzelfde geldt voor Vila Viçosa, dus op het eerste gezicht lijkt het misschien niet per se specialer dan andere plekken. Maar toch is het zo! Waarom je deze plek niet mag missen tijdens je bezoek aan de Alentejo vertel ik je hier.
Vorstelijke sfeer
Vila Viçosa is onlosmakelijk verbonden met het Portugese koningshuis. De hertogen van Bragança woonden al eeuwenlang in Vila Viçosa, toen Dom João op 1 december 1640 werd uitgeroepen tot koning van Portugal (João IV). Een groep van samenzwerende adel had in een revolutie de Spaanse koning verjaagd en wilde nu de hertog van Bragança op de troon. Dom João ging akkoord en verruilde zijn paleis in Vila Viçosa, het Paço Ducal de Vila Viçosa, voor een paleis in Lissabon. Zijn oude woning bleef echter een vakantiebestemming.
Ook de nakomelingen van João IV bleven terugkeren naar Vila Viçosa. Koning Carlos bijvoorbeeld sliep nog hier de nacht voordat hij werd vermoord in Lissabon (1908). Zijn opvolger Manuel II werd twee jaar later afgezet door de republikeinen en vertrok in ballingschap naar Engeland. Het paleis werd daarmee definitief onbewoond.
In dit paleis werd trouwens ook Catharina van Bragança geboren (1638-1705), die werd uitgehuwelijkt aan de Engelse koning Karel II. Leuk weetje is dat zij degene zou zijn die in Engeland het drinken van thee heeft geïntroduceerd, iets dat de Portugese adel al eerder gewoon was te doen.
Het paleis is nu één van de belangrijkste gebouwen van de Alentejo. Het is imposant gelegen aan een plein, waar het standbeeld van João IV op zijn paard de koninklijke status benadrukt. De gevel is maar liefst 110 meter lang en volledig bekleed met marmer uit de regio. Het Paço Ducal de Vila Viçosa is tegenwoordig een museum, waarin de bezittingen van de Braganças te bezichtigen zijn. Je kunt door de gangen en kamers lopen die nog altijd zijn ingericht met de meubels en kunst van het laatste Portugese koningshuis. Schilderijen, beeldhouwwerken, tapijt, keramiek en sieraden staan hier uitgestald, alsof de koning er nog zo binnen kan komen lopen.
Naast het hertogelijk paleis staat het bijbehorende klooster, het Convento das Chagas do Cristo. In dit voormalige clarissenklooster kun je tegenwoordig overnachten, want het is omgebouwd tot Pousada (typisch Portugese vorm van luxueuze accommodatie in historische panden, hierover later meer). Wil je hier een nachtje slapen? Kijk dan hier.
Marmer
Deze regio in de Alentejo heeft als belangrijkste economische activiteit de winning van marmer. Vila Viçosa wordt door de Portugezen dan ook wel de marmerhoofdstad van het land genoemd. Als je rondrijd in het gebied zie je overal marmergroeves en bedrijven die de steen bewerken tot nette blokken die we kennen van onze aanrechten, grafstenen en tegels. Bij sommige van deze bedrijven kun je een rondleiding krijgen, waarbij je kunt afdalen naar een ondergrondse marmergroeve (zie hier voor meer info).
Marmer zie je ook veel terug in de architectuur van deze omgeving. Huizen hebben vaak een strook marmer onderaan hun buitenmuur, in plaats van de gele of blauwe verf. Ook voor het hierboven genoemde Paço Ducal is volop gebruik gemaakt van marmer. In Vila Viçosa, op de weg naar Borba, vind je sinds een aantal jaar het Museu do Mármore waar je nog veel meer te weten kunt komen over dit bijzondere materiaal.
Het kasteel
Op een heuvel in het dorp (heel hoog is het niet) ligt het kasteel van Vila Viçosa. Zeker geen kasteel als alle andere, want er huist een volledig dorp binnen de muren van het kasteel. Als je binnengaat door één van de drie poorten zie je hoe hier nog altijd mensen wonen in kleine, witte huisjes. Smalle steegjes leiden je langs bont gekleurde voordeuren, van waarachter je de geluiden hoort van alle dag. Je kunt de lange kasteelmuren beklimmen voor een mooi uitzicht op het dorp en een beter uitzicht op hetgeen er binnen de muren gebeurt.
Ook binnen de kasteelmuren ligt een kerk, het Santuário de Nossa Senhora da Conceição de Vila Viçosa. Sinds de regeerperiode van de Braganças is Nossa Senhora da Conceição de beschermheilige van geheel Portugal en ieder jaar op 8 december wordt er een grote bedevaart gehouden naar dit heiligdom. Verder vind je hier ook nog het archeologisch museum en het museum van de jacht.
Het kasteel zelf dateert uit 1297, maar er is nog weinig over van de structuur van toen. In de zestiende eeuw kreeg het kasteel een zuiver militaire functie en het zijn de verbouwingen sindsdien die nu nog te zien zijn. Dichtbij de grens met vijand Spanje was dit kasteel een belangrijk onderdeel van de verdediging van het Portugees grondgebied. Pas in de twintigste eeuw werd het verlaten en nam de Bragança familie de restauratie op zich.
En meer…
Vila Viçosa is een bezoek waard om bovenstaande drie redenen. Maar ook vanwege de dansende zwaluwen in de lucht. De goed verzorgde brede straten. De sinaasappelbomen aan het Praça da República. Het heerlijke eten bij Taverna dos Conjurados. En vast nog veel meer. Kortom: ga er een dagje kijken!
Reactie op “Vorstelijk Vila Viçosa”