Saudades de Portugal

Hoe werkt de gezondheidszorg van A tot Z? De Portugese zon, het ontspannen ritme en het heerlijke eten trekken steeds meer buitenlanders aan. Verhuizen naar Portugal is voor veel mensen een droom die uitkomt: een mild klimaat, een relaxte levensstijl en een lagere kosten van levensonderhoud. Maar hoe zit het met de gezondheidszorg als je hier gaat wonen? Of je nu komt voor werk, pensioen of een nieuw begin: goede zorg is essentieel. In deze blog lees je hoe de zorg in Portugal werkt – met concrete tips!

Twee systemen naast elkaar: openbaar en particulier

Portugal heeft een tweesporensysteem voor gezondheidszorg:

➤ SNS – Serviço Nacional de Saúde

Dit is het publieke gezondheidssysteem, vergelijkbaar met het vroegere ziekenfonds in Nederland. De meeste Portugezen maken gebruik van dit systeem. Het biedt brede dekking tegen zeer lage kosten.

➤ Particuliere zorg

Daarnaast bestaat een uitgebreid netwerk van privéklinieken en ziekenhuizen, waar je meestal sneller terechtkunt. Deze worden vaak (gedeeltelijk) vergoed als je een particuliere ziektekostenverzekering hebt.

Vooraf nadenken over welke zorg je wilt gebruiken, helpt je bij het kiezen van een zorgverzekering.

Wie heeft recht op publieke zorg?

Als je in Portugal woont en officieel bent ingeschreven (inscrição no SNS), dan heb je toegang tot de publieke gezondheidszorg. Je hebt je Número de Utente nodig (portugees gezondheidsnummer) om gebruik te maken van de SNS. Zonder inschrijving heb je alleen recht op spoedhulp. Dus het is belangrijk om dit zo snel mogelijk na aankomst te regelen.

Toeristen of tijdelijke bezoekers hebben alleen in noodgevallen toegang tot publieke zorg. EU-burgers kunnen in dat geval hun EHIC-kaart (Europese ziekteverzekeringskaart) gebruiken. Zo betalen zij minder bij spoedhulp.

Inschrijven bij een Centro de Saúde

Elke inwoner krijgt een eigen huisarts (médico de família) toegewezen via het lokale gezondheidscentrum (Centro de Saúde). Zo werkt het:

Je hebt een aantal zaken nodig om in te schrijven, waaronder een identiteitsbewijs, NIF-nummer, bewijs van inschrijving in de gemeente, NISS of EHIC-kaart. Een gepensioneerde heeft een S1-formulier nodig.

Let op: er is in veel regio’s een tekort aan huisartsen, dus soms word je tijdelijk zonder vaste arts geregistreerd. Je kunt dan wel nog steeds zorg krijgen via de spoeddienst of andere artsen binnen het centrum.

Hoe zit het met kosten?

De publieke gezondheidszorg in Portugal is zeer betaalbaar. Een huisarts schrijft zogenoemde ‘credentials’ (verwijsbriefjes) uit om onderzoeken te laten doen. Deze zijn veelal gratis wanneer ze in publieke ziekenhuizen worden gedaan.

Particuliere zorg is uiteraard duurder, tenzij je een ziektekostenverzekering hebt.

Particuliere zorg: sneller en comfortabeler

Steeds meer mensen kiezen (ook) voor de privésector, bijvoorbeeld voor:

• Kortere wachttijden
• Engelssprekende artsen
• Meer comfort in privéziekenhuizen

Particuliere zorg kun je direct boeken, zonder verwijzing. Een consult bij een specialist kost meestal tussen de €60 en €120, afhankelijk van het vakgebied. Een eenvoudige zorgverzekering (bijv. via Médis, Multicare, Allianz) kost ongeveer €20–€80 per maand, afhankelijk van leeftijd en dekking. Wanneer je deze zorgverzekering hebt, wordt doorgaans 50% tot 100% van de kosten gedekt bij aangesloten zorgverleners.

Er bestaat ook een goedkopere versie van een zorgverzekering, dit heet een ‘plano de saude’. Deze kun je op veel plekken afsluiten (bijv. bij banken, ctt en andere verzekeringsmaatschappijen), de dekking hangt af per ‘plano’ en je krijgt uiteraard een lagere korting op een consult, onderzoek of operatie.

Spoed? Wat moet je doen?

Bij spoed zijn er drie opties:

• Bel 112 voor ambulance / medische noodgevallen
• Ga naar de spoedeisende hulp (Urgência) van een ziekenhuis
• Voor lichte klachten: bel de medische hulplijn via SNS 24: 808 24 24 24

De SNS 24-lijn is 24/7 bereikbaar en beoordeelt of je naar de arts, apotheek of spoeddienst moet.

Apotheken en medicijnen

Portugal heeft een uitgebreid netwerk van apotheken (farmácias) – herkenbaar aan het groene kruis. Veel medicijnen worden (deels) vergoed via de SNS. Je hebt meestal wel een Portugees recept nodig voor terugbetaling.

Handig: veel apothekers geven ook medisch advies bij kleine klachten. In Portugal zijn meer medicijnen zonder recept verkrijgbaar dan in Nederland.

Tandarts, fysio & alternatieve zorg

• Tandzorg valt meestal buiten de SNS (behalve voor kinderen en in speciale gevallen). Schoolgaande kinderen krijgen in bepaalde jaren een tandartsvoucher van de regering en zo zijn die tandartsbezoekjes gratis.
• Fysiotherapie kan via de SNS, maar de wachttijden zijn lang. Privé is vaak sneller.
• Alternatieve zorg (zoals acupunctuur of osteopathie) is volledig privé.

Digitale zorg: het patiëntendossier en e-recepten

Via de SNS-app kun je:

• Je medisch dossier raadplegen
• E-recepten downloaden
• Vaccinatie-informatie bekijken

Hiervoor heb je een digitaal gezondheidsprofiel nodig, dat je kunt aanmaken met je NIF en gezondheidsnummer (número de utente).

Conclusie: goed geregeld, maar soms geduld nodig

De Portugese gezondheidszorg is over het algemeen goed geregeld en betaalbaar, zeker in vergelijking met veel andere landen. De wachttijden in de publieke sector kunnen soms lang zijn, maar worden gecompenseerd door lage kosten en professionele zorg. Wie sneller hulp wil of een arts met wie hij goed kan communiceren, kiest vaak voor een mix van publieke én privézorg. Check bij je eigen centro de saude hoe het werkt om afspraken te maken. Veelal moet je voor 8.00 op de stoep staan om een afspraak te maken met je huisarts. Vooraf bellen is in veel plaatsen niet mogelijk.

Een goede voorbereiding – en eventueel een privéverzekering – zorgen ervoor dat je met een gerust hart kunt genieten van je leven in Portugal. Gezond en wel, onder de zon!

Sabine woont samen met haar Portugese man en zoon Sem (12) sinds 2018 in Portugal. Eerst runden zij de succesvolle B&B Quinta do Rio Alva, inmiddels helpt Sabine gezinnen die emigreren naar Portugal met haar bedrijf Sabine Kolken Consultancy. Wil je meer weten over het emigratieproces naar Portugal, volg dan deze maandelijkse blogs. Je kunt Sabine ook volgen op Facebook en/of Instagram.