Saudades de Portugal

Al meerdere malen is het bijzondere Portugese aardewerk door me genoemd (bijvoorbeeld van Bordalo). Maar ik heb je nog niet uitgelegd waar dit aardewerk meestal vandaan komt. Draai een bord in een willekeurige souvenirwinkel om en de kans is groot dat je eronder ziet staan dat het uit São Pedro de Corval komt. Tijd voor wat meer info over dit kleine dorp in de Alentejo, waar niet alleen het aardewerk een bezoek waard is…

Niet ver van Reguengoz de Monsaraz, in het oosten van de Alentejo, ligt het dorp São Pedro de Corval. Er wonen hier maar weinig meer dan duizend mensen, maar toch is dit het grootste keramiekcentrum van het land. Hier worden eindeloos veel borden, kommen, schalen, asbakken, vazen en natuurlijk zwaluwtjes gemaakt door de pottenbakkers en vervolgens in allerlei thema’s en kleuren beschilderd.

Sinds een aantal maanden is er een informatief bezoekerscentrum, waarbij je het volledige proces van het pottenbakken kunt zien. In dit Casa do Barro maak je kennis met de verschillende grondstoffen die gebruikt worden, de oven waarin het wordt gebakken, de vele vormen en producten die er gemaakt worden en de geschiedenis van het pottenbakken. In de aangrenzende pottenbakkerij zie je de pottenbakker live aan het werk (tot mijn spijt was hij tijdens mijn bezoek weinig spraakzaam) en vind je een enorme collectie aan eindproducten (dus beschilderd en al).

Verderop in de Rua da Primavera vind je volop andere olarias (pottenbakkerijen). Het dorp telt er meer dan twintig, dus keuze genoeg. In de winkels staan oude Portugese dametjes, die graag een praatje maken. Ik hoor er over een helaas overleden man die vroeger in Duitsland had gewoond (kom ik daar ook vandaan?), over zoons die gelukkig de zaak over willen nemen, over hoe knap het is dat deze zoons alle schilderstechnieken beheersen (bloemen, Alentejaanse landschappen, citrusvruchten: hij kan het allemaal!).

In één van de olarias aanschouw ik een dame die met uiterste precisie een bakje beschildert en ondertussen uitlegt dat ze de patronen vooraf in het aardewerk kerft en ze daarna inkleurt. Ik zwicht voor haar bijna dwingende verzoek toch een mooie Portugese souvenir mee naar Nederland te nemen. Normaliter ben ik vooral van de onbeschilderde ovenschalen, maar bij uitzondering kies ik een beschilderd Alentejaans huisje voor op de koelkast.

In een volgende olaria merk ik dat het toch ook gewoon big business is. Hoewel ook hier een winkeltje bij hoort, straalt de sfeer uit dat ze hier vooral werken voor de grote afnames en exports. Hier sta ik snel weer buiten. Veel leuker om de traditionele sfeer en kleinschaligheid te proeven.

Is São Pedro do Corval niets dan pottenbakkerijen? Nee! Je kunt ook nog een bezoek brengen aan de zogenaamde Rots van de Verliefden. Deze menhir van meer dan twee meter hoogte vertelt een romantische legende. Een verliefd stelletje zou bij deze steen samen zijn gekomen, omdat de vader van het meisje niet akkoord ging met haar liefde. Op een dag achtervolgde hij haar en vroeg haar wat ze deed bij de steen. De jongen kon zich op tijd verstoppen en het meisje zei dat ze bij de steen kwam om ervoor te zorgen dat ze snel zou gaan trouwen. Ze vertelde haar vader dat als hij met zijn rug naar de steen zou staan en met zijn linkerhand over zijn schouder een klein steentje op de steen zou gooien, hij ook zeker weer een vrouw zou vinden (hij was weduwnaar namelijk). Dit gaf het vriendje tijd om te ontsnappen. Nog datzelfde jaar trouwde de vader met een mooie vrouw. Het meisje bleef haar geliefde treffen bij de rots. Oké, heel spectaculair is de steen op zich niet. Maar wie weet zit jij ook op een huwelijksaanzoek te wachten en moet je even een steentje gaan gooien…

Dan héél belangrijk: in São Pedro do Corval kun je heerlijk eten bij Adega do Cachete. Het serviesgoed is er natuurlijk van aardewerk. De heerlijke huiswijn wordt in een ijskoude karaf geserveerd en in geweldige aardewerken mokjes geschonken. Het eten is verrukkelijk van voorgerecht tot dessert en als je geluk hebt (zoals ik) krijg je nog een live optreden met Cante Alentejano ook!

Tenslotte: São Pedro do Corval is een prima plek om te overnachten tijdens je reis door de Alentejo/Portugal. Er zijn twee erg leuke, traditionele en goedkope huisjes te huur: het Casa da Comadre en het Casa do Compadre. Dan woon je tijdelijk zoals de Alentejanen het doen. Leuke bijkomstigheid: bij aankomst krijg je van de eigenaar een doosje heerlijke verse eieren van zijn kippen!