Saudades de Portugal

Voor de kust van Faro, in de Algarve, ligt het natuurgebied de Ria Formosa. Onderdeel hiervan zijn een handvol kleine eilandjes, waarvan je er een aantal kan bezoeken. Eentje die je zeker niet mag overslaan is het Ilha da Culatra. Vandaag vertel ik je over mijn bijzondere bezoek aan dit eiland.

Het is nog vroeg, maar ik sta toch al naast mijn bed. Normaal ben ik in de vakantie niet zo vroeg uit de veren, maar vandaag maak ik graag een uitzondering, want ik ga het Ilha da Culatra verkennen! Ik heb een afspraak met Diana Nunes van Portugal4U, een organisatie die bijzondere ervaringen organiseert in Portugal. Ze heeft een heel speciaal programma voor me gemaakt op dit kleine eilandje voor de kust van de Algarve.

Het Ilha da Culatra is maar klein, nauwelijks bebouwd en je vindt er geen geasfalteerde wegen. Dit eiland draait vooral om visserij en heeft dan ook twee kleine vissersdorpen, één aan de westkant genaamd Farol en de tweede op de noordelijke oever genaamd Culatra. De specialiteit op het Ilha da Culatra is de oestervangst en dat is de reden dat ik me al zo vroeg moet melden in Olhão. We gaan namelijk op bezoek bij een oesterkwekerij en die kan je alleen zien als het eb is!

Normaal gesproken bereik je het Ilha da Culatra met een veerdienst vanaf Olhão of Faro. Ik vertrek vandaag vanuit Olhão, maar niet met de reguliere boot. We worden namelijk opgehaald door een lokale visser. Met de wind in de haren en de voeten op de roestige bodem van de boot zijn we in een minuut of tien op Culatra. Het is goed vasthouden onderweg, want stoeltjes of bankjes zijn er niet en mijn zeebenen zijn niet zo goed ontwikkeld :-).

We meren aan bij de kwekerij en krijgen een paar laarzen om aan te trekken. Voorzichtig stappen we uit de boot en in het water. Zijn de laarzen wel hoog genoeg? Het zijn niet bepaald lieslaarzen zoals de rest draagt… Ja, we houden het droog! Wel voorzichtig lopen anders klotst er alsnog een sloot water naar binnen. Gelukkig zijn we vroeg vertrokken, anders was het water nog hoger geweest.

Ik moet bekennen dat oesters niet direct mijn favoriete schelpdier zijn. De meeste zeevruchten vind ik heerlijk, maar over oesters ben ik nooit zo enthousiast. Dat maakt het echter niet minder fascinerend om te zien hoe het kweken van de oesters eraan toegaat. We horen dat de kwekerij eerst oesters in miniformaat aankoopt en er vervolgens voor zorgt dat ze groeien en de juiste vorm krijgen. Dit alles gebeurt niet op het land, maar in zee en met de hand.

De oesters worden in grote “zakken” op een stellage gelegd. Door ze op de juiste momenten te draaien en schudden (bij eb, anders staan ze onder water) worden de scherpe randjes afgesleten en krijgen ze hun uiteindelijk vorm. De onderkant moet mooi bol zijn terwijl de bovenkant wat platter is. Aan die bolling kan je zien dat er een mooie volle oester in de schelp zit.

Op een bepaald moment hebben de oesters het juiste formaat en zijn ze klaar voor de verkoop. Ze gaan naar de lokale markten of worden geëxporteerd naar Frankrijk. Niet alle oesters halen dat overigens, want er bestaat ook zoiets als een te grote oester. Die zijn de ideale grootte voorbij en verliezen daarmee hun waarde.

Natuurlijk moet er ook even geproefd worden. En voor je het weet giet je om kwart over tien ’s ochtends een oester naar binnen… Slik! Verser dan dit zal ik er nooit meer eentje eten, dat is een ding dat zeker is! We nemen wat oesters mee voor de lunch en rapen ook wat mosselen. Die worden hier niet gekweekt maar groeien overal rondom.

Vervolgens lopen we wat verder richting land. Nu kan het, het is nog eb. Her en der zien we voorover gebogen mannetjes staan. Wat zijn ze aan het doen? Ook dit zijn lokale vissers, op zoek naar amêijoas, mijn favoriete schelpdieren! Met een soort plamuurmes steken ze stukken uit de modder en daaronder zitten de schelpjes. Ze zijn deze oncomfortabele houding gewend, maar een normaal mens krijgt na tien minuten zo staan rugpijn. Ook hier nemen we wat mee voor de lunch.

We lopen, terwijl het water langzaam stijgt, richting het dorpje. Onze eerste stop daar is de haven. De vissers hebben de vangst ondertussen al verkocht op de markt. Het enige wat is overgebleven zijn de afgekeurde exemplaren en wat keuvelende mannen op leeftijd. Vervolgens lopen we naar Café Janoca waar we later zullen gaan lunchen. Hier geven we onze “vangst” af en vragen of ze het in een cataplana kunnen verwerken. Geen probleem!

Wij gaan eerst nog het dorpje verkennen. De huisjes die hier staan behoren allemaal toe aan de vissersbevolking. Er mag niet bijgebouwd worden en ook wordt er niets aan toeristen verhuurd. We lopen tussen de schattige huisjes door richting het strand. Onderweg komen we langs de thuisbakkerij van Neusa. Het ruikt er heerlijk en Neusa staat met een grote roller bladerdeeg te maken. Ze zegt dat er over een minuut of vijftien iets vers iets uit de oven zal komen. Uitstekend! We bestellen alvast een portie die we op de terugweg ophalen.

Over een lang houten voetpad lopen we door de duinen richting het strand. En wat een strand! Het doet me een beetje denken aan de Nederlandse stranden: duinen en strand zover je kunt kijken. Heel anders dan de volle rotsstranden aan de westkust van de Algarve. Dit is een perfecte plek voor lange strandwandelingen. Wij moeten echter terug naar het dorp voor de lunch. We passeren de crèche en het kleine schooltje. We zien mooi onderhouden tuintjes en begroeten vriendelijke mensen. We pikken onze Portugese lekkernijen op bij Neusa en zijn precies op tijd voor onze lunch.

Bij Café Janoca wordt eerst een kan groene wijn op tafel gezet. Natuurlijk! Als voorgerecht krijgen we verse en gekookte oesters met een uien/azijndressing en mosselen. Het hoofdgerecht is een werkelijk verrukkelijke cataplana met de door ons afgegeven verse schelpdieren. Zeker de lekkerste die ik ooit proefde!

Terwijl we zitten te eten komt de veerboot. Het is november, dus het is maar een handjevol toeristen die vandaag het eiland komen bekijken. De meeste komen om lekker over het eiland te wandelen. We tafelen nog wat na, tot de tweede kan wijn leeg is. Na een aantal praatjes in de haven is het tijd om terug te keren naar Olhão.

Het Ilha da Culatra is niet het enige eiland dat je kan bezoeken in de Algarve. Een overzicht van de verschillende eilandjes kan je hier vinden. Lees ook eens het artikel over het Ilha de Faro. Voor meer informatie over deze regio, bezoek ook eens de website van Visit Algarve.