Toekomst voor een Fransman uit het verleden. “Boa noite”. Ze stak me haar hand toe en keek me lachend aan. Het was donker. In het maanlicht kon ik haar nauwelijks onderscheiden maar het voelde goed. Er kwam een gesprek op gang. Over Alentejo, Ferreira, de mooie sterrenhemel. Langzaam ging het richting kunst. Waar heb je het anders over op een donkere, frisse avond. Ze heet Helena. Ze maakt films. “Jesus por um dia”, “Notas do campo”. Filmhuis films…. en productie deed ze ook. Of ik het Giacometti Festival ken?
Mijn mond viel open. Het Giacometti Festival kwam voor de 2de keer uit de lucht vallen. De eerste keer dat het me aangenaam verraste was vorig jaar in het eerste weekend van juni. Ineens was er zoiets als Cultuur in onze stad. Als vanuit een vergeten, donkere spelonk was daar het Giacometti Festival 0.0. Leuke programmering, interessant, afwisselend en kleinschalig: de Burgemeester danste sportief mee op uitnodiging van een dansgroep uit Montesinho.
Verbazingwekkend laat kwam het in de publiciteit. Hoe leuk zou het zijn geweest om hier eerder van geweten te hebben. Voor ons, voor onze gasten. Er kwam van alles voorbij. Dans uit het noorden, zang uit de Alentejo, internationale muziek en films. Grote diversiteit en toch met een overkoepelend thema: Giacometti. Nee, niet de Italiaanse kunstenaar Alberto, van de magere en langen mensgestalten. Het gaat hier om Michel Giacometti. Een fransman die in de 60ger jaren van de vorige eeuw in een deelgemeente van Ferreira do Alentejo heeft geleefd en daar geluidsopnamen maakte van lokale muziek en zangkoren. Een vooruitziende blik want ruim 50 jaar later werd “Canto Alentejana” uitgeroepen tot immaterieel cultureel erfgoed. Reden voor ons stadje om daar iets mee te doen. Giacometti werd een kapstok voor het vastleggen van cultureel erfgoed en van de goede dingen die niet voorbij mogen gaan.
Mijn antwoord was bevestigend en positief. Zij had de productie gedaan. Waar wil je exposeren als je een tentoonstelling mag maken in Ferreira do Alentejo? Uitdaging in haar ogen. Ik kon meteen antwoorden. In de vervallen loods op het kruispunt naar Beja. Nu verbazing aan de andere kant, ze pakte de uitdaging aan “I come back to you”. Het was eind november, mijn expositie in Lissabon liep net.
Eind januari dacht ik weer aan mijn ontmoeting met Helena. Helaas had ik niets meer van haar gehoord en had alleen haar voornaam. Zo gaat het vaker in enthousiasme, het verwaterd snel.
Half februari. We zijn druk bezig met het afsluiten van werkzaamheden. Er komt een zwarte auto het terrein oprijden. We verwachten geen gasten. De deur zwaait open. “Hi Wiro, do you remember me?” Ik zie weer het lachende en levendige gezicht van Helena. Ze stelt me haar compagnon voor Suzanne. Ze willen met me praten: Giacometti Festival 1.0 komt eraan. Contact met de loods is gelegd, de eigenaar welwillend.
Het wordt een fiasco. De loods gaat niet door, onderlinge meningsverschillen van de eigenaar die ook een meebeslissende zus blijkt te hebben. Een 2de locatie klinkt veelbelovend: een oude buitenbioscoop uit 1950. De eigenaren zijn nog grotere kemphanen als van de loods. Paniek als blijkt dat ook deze locatie afvalt. Ik ben al bezig met groot werk. Je schuift het niet meer zomaar ergens naar binnen.
Half mei. Sinds gisteren weet ik dat de expositie door gaat. Het komt in een mooie, traditionele “Casão Agricola”. Iets buiten het centrum gelegen. Helena verzekert me dat ze dat met de programmering recht trekt. Ik heb bewondering op de manier waarop zij en Suzanne alle wespennesten, valkuilen, gevoeligheden en andere diversiteit weten om te smeden tot een groot, geweldig cultureel festival. Er is verzuchting: volgende keer organiseer ik het liever weer in 6 weken dan in 6 maanden, hoor ik van Helena en realiseer me hoe ingewikkeld het organiseren van zo’n festival is. Typerend voor Portugal of is dat ook zo in Nederland of ergens anders? Ik zou het leuk vinden om daar een reactie over te horen.
Ondertussen ben ik blij dat ik een klein onderdeel mag invullen van deze culturele dagen van 30 mei tot en met 2 juni. Het Festival Giacometti vindt plaats in Ferreira do Alentejo. Bekijk het programma en kom natuurlijk even een bezoek brengen aan CASÃO AGRÍCOLA, RUA DE ANGOLA 40. De programmering is zeker de moeite waard en natuurlijk ken ik nog een leuk logeeradres.
