Saudades de Portugal

De beurzen zijn achter de rug. Ook de net gehouden en niet onbelangrijke London Wine Fair. Maar om nog even bij de beurzen te blijven: ze bieden niet alleen de mogelijkheid om een grote verscheidenheid aan wijnen uit heel veel verschillende wijngebieden te proeven, maar kunnen ook gewoon een bron van inspiratie zijn om een stukje te schrijven. Op de Prowein beurs in Düsseldorf was ik namelijk ook in de Botrytisbar op de Tokaji-stand van Hongarije.

Dat bracht me op het volgende: welk wijngebied is ouder? Tokaji of het Portgebied? Ze claimen natuurlijk allebei dat ze het oudst zijn. Maar waar gaat het om? Het gebied moet gemarkeerd zijn. Er moet dus bepaald zijn binnen welke grenzen een bepaalde wijn van een bepaalde kwaliteit gemaakt mag worden. En dat moet dan ook ergens vastgelegd worden, zou je denken. En daar gaat het om. Al halverwege de 17de eeuw heeft de Rákóczi familie wijngaarden in Tokaji geclassificeerd. Dat is echter nooit op schrift gesteld. In 1772 kwam er een tweede ronde om de wijngaarden te beoordelen. En deze classificatie is vastgelegd.

In Portugal was er een aardbeving voor nodig om dit voor elkaar te krijgen. In 1755 werd Lissabon hard getroffen. Om de wederopbouw van de stad te bekostigen nationaliseerde de Marquês de Pombal de porthandel en legde het gebied vast waarbinnen druiven verbouwd mochten worden voor port. Dit gebeurde een jaar later in 1756, waarmee het Portgebied dus het oudste wijngebied ter wereld is met een beschreven classificatiesysteem en waarbij tevens is vastgelegd binnen welke grenzen de druiven verbouwd mochten worden. Zestien jaar eerder dus dan in Tokaji.

Het leuke is dat het oude staatsbedrijf Real Companhia Velha, bij mijn weten, een van de eerste in de Douro was die kwam met een zogenaamde Colheita Tardia (Late Harvest) én aangetast door de schimmel Botrytis Cinerea. De amerikaanse wijnmaker Jerry Luper zwaaide daar toen nog de enologische scepter. Deze schimmel is wat Tokaji nu zo bijzonder maakt. Maar natuurlijk ook Sauternes in Bordeaux, het gebied dat pas in 1855 aan zijn classificatie toe was. De Late Harvest van bijvoorbeeld Grandjó en Aneto worden van dezelfde druif gemaakt, namelijk Semillon, die in Portugal ook wel Boal genoemd wordt. Niet te verwarren met Boal van Madeira.

Wijnmaker Jorge Moreira startte zijn carrière bij Real Companhia Velha. Rond de tijd dat de eerste Late Harvest geoogst werd begon hij ook met zijn eigen project Poeira. Een aantal jaren later werd hij verantwoordelijk voor de wijnen van Quinta de la Rosa. En al weer een tijdje is hij is ook weer terug op het oude honk: Real Companhia Velha.

Lavradores de Feitoria, waar zijn vrouw Olga Martins commercieel directeur is, maakt ook een prachtige Colheita Tardia. De naam van het bedrijf is tot stand gekomen aan het einde van de vorige eeuw toen een groep wijnboeren (Lavradores) bij elkaar kwam om de wijnen te maken van de zogenaamde Feitoria. Dit waren de beste wijnen die geselecteerd werden door de Marquês de Pombal uit het door hem gestichte, en misschien wel mooiste, maar zeker het oudste wijngebied ter wereld, de Douro. Maar dan moet je het wel vastleggen, dus. 😉