Het hoogseizoen verdampt onder een zinderende zon naar het einde toe. Het is echter nog steeds een komen en gaan van gasten die elk hun eigen verhalen meebrengen. Bij aankomst lopen ze soms wat verloren op het binnenplein omdat het klaarblijkelijk niet meteen duidelijk is waar ze zich moeten aanmelden. Daarom heb ik enige tijd geleden het woordje ‘recepção’ op de muur aan de buitentrappen geschilderd om hen op de goeie weg te zetten. Boven op het terras wacht hen dan niet alleen een warm welkom en een drankje, we hebben ook oor naar wat hen bezighoudt. De term ‘receptie’ slaat hier op meer dan een fysieke plek waar ze door ons opgewacht worden.
Eind augustus. Het is een constant komen en gaan van allerlei interessante karakters wiens leven soms onderhevig is aan grote veranderingen (daar kunnen wij een woordje over meepraten). Zo was er onlangs een jong millennial koppel uit Porto te gast. Daniela is een succesvolle onderneemster die met haar start-up in de medische wereld snel doorgroeide en momenteel zo’n 40 personen tewerk stelt. Sergio maakt uiterst gerichte klinische beeldvorming voor sporters en gaat eind deze maand een spannend nieuw avontuur tegemoet waarvan hij zelf nog niet helemaal overtuigd is dat hij er klaar voor is. Tijdens hun weeklange verblijf tekende hij een tweejarig contract bij een Saoedi-Arabische voetbalclub. Daar zal hij niet alleen de beeldvorming moeten verzorgen maar ook daadwerkelijk met de spelers in contact komen en dat heeft hij voordien nog nooit gedaan. Tijdens zijn verblijf gaat hij nog snel door een managementboek dat Daniela hem aan de hand deed. Hij vertrekt spoedig naar het Arabisch schiereiland waar hij in de havenstad Jeddah een appartement zal betrekken. Van een eerder verkennend bezoek waren hem vooral de grote verschillen in levensstijl en ideologie bijgebleven. Bij de bakker zijn er geen Pastéis de nata verkrijgbaar.
Het is een uitdaging die hem terugwerpt op zijn eigen twijfels en die de elasticiteit van zijn familiebanden zal uittesten. Toen ze vertrokken was het met lood in de schoenen want hij zou ’s anderdaags zijn ouders en zwangere zus van de onafwendbaarheid van zijn beslissing op de hoogte stellen. Dat viel hem overduidelijk zeer moeilijk. In al onze gesprekken zat vaak een ondertoon van twijfel aan z’n eigen capaciteiten die ik telkens probeerde te ontkrachten. Zaterdagnacht luisterde ik aandachtig en zeer onder de indruk naar zijn familieverhalen terwijl onze lichamen steeds verder afkoelden in het zwembad tot we om 02.30u beseften dat we het gesprek beter op het droge zouden verderzetten.
Sergio vertelde me over zijn diepe verbondenheid met zijn grootmoeder die enkele jaren geleden overleed. Zij was als een anker in het leven, een lichtend voorbeeld van een karaktervolle vrouw die op jonge leeftijd voor haar vrijheid had moeten vechten om zelfstandig door het leven te kunnen gaan. Ze was enig meisje omringd door vijf broers. Die zijn tot op de dag van vandaag nooit getrouwd en ze wonen met z’n allen in de voormalige ouderlijke monte (hoeve). Enkelen hebben, net zoals Sergio, hun weg in de medische wereld gemaakt, twee van hen zorgen voor de dieren, de groentetuin en het huis. Ik zeg hem dat die opstelling alles heeft om er een boek of een film aan te wijden waarop hij moet lachen. “Ja, het zijn allemaal heel aparte karakters!”
Dan vervolgt hij serieus: “Ik ben drie jaar heel boos geweest op mijn vader en anderen rondom mij. Boos omdat mij de kans is ontzegd om tijdig afscheid te nemen van mijn geliefde oma. De dag dat ze stierf was ik van dienst op de ‘urgências’ van het ziekenhuis en stond m’n gsm uit. Niemand heeft ook maar even naar het secretariaat gebeld. Pas toen ik ’s avonds naar huis reed belde mijn pa met het nieuws dat oma overleden was. Ik werd gek van verdriet, mijn ijkpunt was uit m’n leven verdwenen. Mijn oma was iemand die altijd klaar stond met raad en daad, iemand die iedereen die toevallig langskwam aan tafel uitnodigde, alles klaarder leek te zien. Als kleine jongen spendeerde ik elke mogelijke minuut in haar gezelschap. Ze was een rots waaraan ik me kon optrekken als ik kopje onder dreigde te gaan. Het heeft me lange tijd gekost om haar dood te aanvaarden.”
Hij gaat verder, en dan pas begrijp ik z’n vroegere frustratie helemaal. “Weet je Walt, mijn oma is overleden op mijn verjaardag! Het heeft me veel gevergd om ermee om te gaan, maar nu vier ik mijn verjaardag steeds dubbel. Elk jaar draag ik een mis voor haar op, daarna gaan we met de hele familie uit eten. Op die manier is het ook een eerbetoon aan de plaats die ze in mijn leven innam en gedenken we tegelijk de dag dat ze ons verliet. Ze zit dan gewoon mee aan de tafel, zoals zij steeds anderen aan tafel uitnodigde.”
Een dag na ons gesprek tekent Sergio z’n contract. “Ik ga nooit vergeten dat dat hier in Assumar gebeurde tijdens deze heel intieme speciale week.”
’s Avonds houden we een BBQ samen met onze nabije buren. Sergio ging het vlees kopen en maakte zich dienstbaar als BBQ master. Hilde verbaast het hele gezelschap door een assortiment van zeven groenteschotels uit de Ottolenghi keuken op tafel te zetten. Het werd een intens samenzijn, rijkelijk besprenkeld met de wijnen die ieder meebracht.
’s Anderdaags rijden ze naar zijn ouders. Op mijn uitdrukkelijke vraag laat hij me nadien weten hoe dat verliep. “Pa en ma hebben het er moeilijk mee, maar ze beseffen ook dat dit een buitenkans voor me is. Het is niet de eerste keer dat Portugal z’n zonen uitstuurt. Ze steunen me in mijn beslissing. Ik blijf zelf met een dubbel gevoel zitten wetende dat mijn pa z’n gezondheid onder druk staat en ik er misschien niet ben als het fout gaat. Dan herhaalt de geschiedenis zich.”
We wensen elkaar het allerbeste en na een stevige hug rijdt het paar de poort uit op weg naar verandering voor hen beiden want (ook al sprak ze er zich niet over uit), ook voor Daniela is dit geen kleine aanpassing ondanks haar bemoedigende woorden en onvoorwaardelijke steun voor haar man. Ze beloofde haar schoonouders elke twee weken langs te komen nu ze het lange tijd zonder hun zoon moeten stellen. Enkele dagen later ontving ik een sms van Sergio net nadat Saoedi-Arabië in het nieuws was met berichtgeving over de mensonterende manier waarop vluchtelingen daar aan de grens met Jemen behandeld worden.
“I’ve arrived, I’ve listened to your audio montage on the plane. It was very inspiring. Trying to fit in now. From this new point in my life Assumar looks like paradise! I’ll be back to see you both! “
Wat een voldoening geeft zo’n ontmoeting. Het is er één van velen en het doet me reflecteren over de ongewone extra legale voordelen die ons werk opleveren. We zien hier zoveel mensen passeren die, naast hun gebruikelijke reiskoffers, elk hun eigen emotionele bagage gewillig uitpakken. Aan de supermarktkassa schuiven al die mensen ook langs maar daar is geen tijd voor verbinding die verder gaat dan de realiteit van een financiële transactie. Wat zijn we gezegend dat we voor even deel kunnen uitmaken van die levensverhalen, van die kwetsbaarheid dewelke ons leven net zo waardevol maakt. Zolang de sterren licht over ons schijnen hebben wij de kans om dat ook te doen voor de anderen rondom ons.
Laurie Anderson liet zich ooit ontvallen: “Je kan het leven enkel begrijpen vanuit een terugwaartse reflex, maar het kan slechts voorwaarts geleefd worden.” Dat die verhalen verteld worden, gewoonlijk zittend aan de grote terrastafel, kan alleen maar omdat onze gasten ons huis als een veilige haven zien waar ze recht uit het hart kunnen spreken. De ene keer gaat het om een bankier, een schoenmaker, een commercieel afgevaardigde of een hogeschool leraar, dan weer is het een bescheiden huisvrouw zoals Celeste onlangs, die haar handen vroom samengevouwen op haar schoot legde toen we neerzaten om kennis te maken. Ze dronk geen wijn, voor haar volstond een simpele hortelã limonade. Zij en haar man lieten tranen, drie dagen later bij het afscheid, toen Hilde haar nog een stuk homemade perentaart voor onderweg in de handen stopte. “We hebben hier zo genoten, en nu moeten we alweer aan het werk!” Dat is een verhaal dat geen verdere woorden nodig had omdat het in haar ogen geschreven stond.
Recepção: ontvangst. Het zit allemaal in dat ene kleine woordje samengevat waarin een zéér gevarieerde wereld van gastvrijheid en verbondenheid samenkomt.
Sinds begin jaren ’90 is Walt Bosmans Portugal liefhebber in hart en ziel. In 2019 verhuisde hij naar het dorpje Assumar in de Alto Alentejo. Samen met echtgenote Hilde baten ze in deze kleine rurale gemeenschap de B&B Assumar Country House uit in een bijna 400 jaar oude herenwoning. Elke maand verhaalt hij over zijn nieuwe ontdekkingen en ontmoetingen in deze wat ‘vergeten’ Portugese uithoek vol overweldigende natuurpracht en authenticiteit. Meer verhalen van hem zijn te vinden op de FB pagina ‘kamers vol liefde’.
Heel mooie tekst en indrukwekkend hoe mensen zich vrij voelen bij jullie. Hun verhalen kunnen vertellen en iemand die een luisterend oor heeft voor hen !
Dat geeft voldoening aan beide partijen ❤️
Boeiend om jullie verhaal te lezen. Wij hebben zo’n kleine 20 jaar in Portugal gewoond, afwisselend met NL en zien het nog zo voor ons. Op onze “oude dag” toch weer in Hoorn, ziekenhuis etc. dichtbij! Groeten van Pieter en Tineke.
Dag Tineke,
bedankt voor je leuke reactie!
w