Vorige week kon je het eerste deel lezen van mijn ontdekkingstocht door het verrassende Caldas da Rainha. Daarin las je waarom dit stadje en water onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Gemist? Kijk dan hier. Vandaag het vervolg, waarbij ik je meeneem naar alles wat met keramiek te maken heeft. En onderweg kom ik ook nog andere bijzondere dingen tegen die de moeite waard zijn!
Rafael Bordalo Pinheiro
Rafael Bordalo Pinheiro is één van Portugals belangrijkste kunstenaars. Als je wel eens in Portugal geweest bent is de kans heel groot dat je werk van hem bent tegengekomen, zoals aardewerken zwaluwen of serviesgoed dat lijkt op boerenkool. Deze kunstenaar maakte Caldas da Rainha groot in keramiek door er in 1884 de Fábrica de Faianças das Caldas da Rainha te beginnen, de fabriek waar hij zijn artistieke serviezen maakte.
Nu kom je tijdens een stadswandeling door Caldas da Rainha overal kunstwerken tegen van de hand van deze man. Het heet de Rota Bordaliana. Bij de Turismo kan je gratis een folder krijgen met een kaart en informatie over deze route langs de kunstwerken. Handig om bij je te hebben onderweg, ook al loop je niet precies die route!
Igreja de Nossa Senhora do Pópulo
In het eerste artikel over Caldas da Rainha was de laatste stop die ik aandeed het museum van het thermale ziekenhuis. Op het plein waar dit ziekenhuis staat vind je ook een mooie kerk, de Igreja de Nossa Senhora do Pópulo. Het is een kerk uit de zestiende eeuw, die oorspronkelijk diende als exclusieve kapel voor het ziekenhuis. De architect was Mestre Mateus Fernandes, die je misschien kent van de zogenaamde Capelas Imperfeitas van het klooster van Batalha. Van buiten is de klokkentoren heel opvallend, terwijl binnen de azulejos in het oog springen.
Het Dom Carlos I park
Vlakbij de kerk loop ik via een fraaie gang met glazen dak en een kleurige tegelvloer naar het Parque Dom Carlos I. Direct bij binnenkomst kom ik Bordalo Pinheiro keramiek tegen, in de vorm van glanzende apen die in de bomen hangen. Al snel wordt duidelijk dat dit een enorm park is, met allerlei faciliteiten. Een muziektent, een café, speeltuin, beeldhouwwerken en heel veel bankjes… In het midden van het park ligt een meer. Daar maakt een zwarte zwaan zich boos op mannen die te dichtbij aan het werk zijn. Wauw, heb echt al lang geen zwarte zwaan meer gezien!
Ik loop langs een serie geweldige, vervallen gebouwen. Het lijkt wel een oude kostschool of iets. Een groot deel van de ruiten zijn kapot, de resten van gordijnen wapperen nog achter de ramen en sommige balkondeuren staan mysterieus op een kier. Het wordt zo te zien alleen nog bewoond door duiven en katten, maar het straalt veel karakter uit. Later lees ik dat dit de Pavilhões do Parque genoemd worden en dat ze recent zijn gekocht door de overheid om er bijvoorbeeld een hotel van te maken. Dus ga er snel kijken als je dat fijne, vervallen sfeertje nog wilt proeven!
Een andere fantastische ontdekking in dit park is het Museu José Malhoa. Ik kende deze schilder van zijn schilderij “O Fado”, waarvan we een foto gebruikten in ons artikel over het begin van de fado. Ineens bleek er een groot en fijn museum van deze schilder middenin dit park te staan. Logisch eigenlijk, want hij werd geboren in Caldas da Rainha, maar ik wist niet van het museum. Behalve werk van José Malhoa vind je hier ook schilderijen en beeldhouwwerken van andere Portugese kunstenaars. En toen ik er was toevallig ook een leuke expositie over hedendaagse kunst in keramiek. Wil je ook gaan, onthoud dan dat het op maandag is gesloten.
Museu da Cerâmica
Na het verlaten van het park loop ik in zuidelijke richting, naar een ander museum, het Museu da Cerâmica. Ik word verwelkomd door een kikkertje van keramiek op een straatlantaarn. Het museum is gevestigd in een prachtige villa, de Quinta Visconde de Sacavém. Het is een gebouw uit de negentiende eeuw in duidelijk Romantische stijl, met volop prachtige tegelpanelen. In de tuin zie ik Zé Povinho zitten, de populaire figuur uit de striptekeningen van Bordalo Pinheiro.
Binnen loop ik op drie verdiepingen door zalen vol bijzonder keramiek. Ik bedenk me hoe anders het keramiek uit Caldas da Rainha is dan het aardewerk uit São Pedro de Corval in de Alentejo. Hier zijn de schalen, vazen en borden veel meer kunst en minder gebruiksvoorwerpen. Natuurlijk is hier allerlei werk van Bordalo Pinheiro te vinden, maar ook andere kunstenaars uit Caldas da Rainha, Portugal en elders ter wereld staan hier tentoongesteld. Heel mooi zijn ook de vele azulejos, waar je zelfs Nederlandse tussen vindt! Ook dit museum is weer gesloten op maandag. Op zondag mag je voor 14.00uur gratis naar binnen.
Winkelen
Als ik van het keramiek museum terugloop naar het centrum van de stad is er nog één plek die ik niet mag missen: de Bordalo Pinheiro winkel! Aan de Rua Rafael Bordalo Pinheiro nummer 53 vind je een winkel met alléén maar Bordalo Pinheiro servies. Ik zie er natuurlijk de boerenkoolbladeren, maar ook serviezen van watermeloenen, paprika’s en tomaten. Of “gewoon” bewerkte serviezen in kerriegeel of lila. En het is november, dus er zijn ook twee kerstserviezen. Ik zie dat één kopje met een kerstboom al meer dan tien euro kost. Poeh, geen kerstservies voor mij.
Op de eerste verdieping is de outlet. Daar staan de restanten van oude collecties en dat ziet er vreemd genoeg een stuk minder bont uit dan beneden. Op de keramieken bananen na dan ;-). Hoewel de prijzen inderdaad vele malen lager zijn komt het nog altijd niet in de buurt van wat mijn IKEA borden kostten. Maar goed, dat is dan ook geen kunst. Je kan deze winkel iedere dag binnenlopen, behalve de zondagochtend.
Tenslotte
De winkel is de laatste stop op mijn wandeling door Caldas da Rainha. Ik ga lekker eten bij Casa Antero, een klein restaurantje aan de Rua Alexandre Herculano 6. Hier drink je wijn en eet je petiscos, kleine gerechtjes die je samen met anderen deelt. Ik praat na over de verrassingen van vandaag. Nooit gedacht dat er zoveel te zien zou zijn hier. En dan heb ik echt nog niet alles gezien. Er is ook nog het bos Mata Real Rainha Dona Leonor, en het Casa Museu de São Rafael en de musea van het Centro de Artes en het Museu do Ciclismo en de rest van de Rota Bordaliana… Nog een keer terug dus. Geen probleem!
Wil je meer lezen over Bordalo Pinheiro? Kijk dan ook eens hier. Voor meer informatie over deze regio of Portugal in het algemeen, bezoek ook eens de website van Visit Portugal.
