“Liefhebbers van Portugese waterhonden zeggen wel eens dat ze zijn als chips; je kunt er niet slechts eentje nemen”. Toen de Obama’s een Portugese waterhond verwelkomde in het Witte Huis, werd dit zeldzame ras van waterminnende honden in één keer wereldberoemd.
Sommigen zeggen dat de oorsprong van de cão de água ligt in Rusland, waar dit ras werd gebruikt om kuddes vee te hoeden. Het zou later ook gebruikt zijn door de Barbaren om schapen te hoeden in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. De invasie van het Iberisch schiereiland door de Moren bracht het ras naar Portugal en Spanje. Andere geleerden zeggen dat het ras al voor Christus bestond in de Algarve, toen deze honden als heilig werden beschouwd. Toen de mensen uit de Algarve voedsel begonnen te zoeken in de zee, werden deze honden gebruikt om hen te helpen bij deze taak. Ongeacht de daadwerkelijke oorsprong wordt het ras nu beschouwd als louter Portugees.
Het ras werd geruime tijd gebruikt door de bemanning van vissersvaartuigen. Het grote vermogen van de Portugese waterhond om te zwemmen en duiken maakte het een een zeer geschikt ras voor gevaarlijke activiteiten op zee. Naast het helpen om de vissen te vangen die uit het net waren ontsnapt, werden deze honden gebruikt om berichten te versturen van de ene boot naar de andere boot, van de boot naar wal, om vissers die in zee waren gevallen te redden, om te zoeken naar scholen vis en deze naar de netten te drijven, om te duiken en te zoeken naar van het schip gevallen voorwerpen en natuurlijk om de boot te beschermen. Aan het eind van de dag was het zijn taak om het resultaat van de visserij en de apparatuur, met als beloning een vismaaltijd, te beschermen.
De Portugese waterhond was ook de voorganger van de “hoorn”, want tijdens mist zat hij op de voorkant van de boot en blafte onophoudelijk naar andere boten om hun zo voor hun aanwezigheid te waarschuwen. Het nut van deze honden was voor sommige vissers zodanig dat hun hond officieel op de loonlijst van het schip werd gezet!
De eerste aanzienlijke daling in het aantal waterhonden vond plaats in het begin van de twintigste eeuw, toen door de opmars van de landbouw de visserij achteruit liep in Portugal. Alleen de vissers in de Algarve maakten nog gebruik van de hond. Een rijke Portugese zakenman, genaamd Vasco Bensaúde, zette echter een fokprogramma op en zorgde voor een heropleving van de waterminnende pups in de jaren ’30. De waterhond had opnieuw te lijden aan het eind van de jaren ’50, nu als gevolg van technologische vooruitgang in de visserij. Dit leidde bijna tot uitsterving van het gehele ras. In 1970 noemde het Guiness Book of Records de Portugese waterhond zelfs de meest zeldzame hond ter wereld. Gelukkig werd uitsterven, dankzij de inspanning van liefhebbers, voorkomen. Inmiddels heeft de Witte Huis waterhond, Bo, het ras een ongekende bekendheid gegeven. Een andere bekende eigenaar van Portugese waterhonden was Jacques Cousteau.
In het Ria Formosa Park, tracht de ‘Canil de Ria Formosa‘ dit ras te behouden en bekendheid te geven. Je kunt er een kijkje nemen als je wil. Live, of via dit filmpje:
