Azulejos, oftewel tegeltjes, zijn één van de bekendste kenmerken van Portugal. Door het hele land geven ze kleur aan elk pand. Blauw/wit of bont gekleurd, het zorgt voor een fotogeniek straatbeeld. De wat oudere gebouwen pik je er zo tussen uit; er komt hier en daar nog wel eens een tegeltje naar beneden…
Historische keramische tegels, azulejos, zijn zeer belangrijk voor Portugal en onlosmakelijk verbonden met de esthetiek van de architectuur van meer dan twee eeuwen. Ze worden beschouwd als een waardevol cultuurgoed en, in hun hoogtijdagen, een onderscheidend kenmerk van de Portugese cultuur. De tegels beelden gezamenlijk vaak historische, mythologische of religieuze taferelen uit. Vroeger werd hiervoor meestal blauwe verf gebruikt, maar je ziet ook regelmatig geel verwerkt. De tegels worden zowel op de binnenmuren als op de buitenmuren van huizen, kerken en andere gebouwen aangebracht. Ter decoratie, maar soms ook ter isolatie.
De taferelen die je tegenwoordig nog terugvindt op gebouwen doen oude tijden herleven. Vaak is het ook een indicatie waarvoor het gebouw ooit heeft gediend. Veel treinstations zijn versierd met hele panelen van deze wonderlijke azulejos. Het Estação de São Bento in Porto is hiervan een prachtig voorbeeld, of het Estação de Ovar, het station van Ovar. In de metrostations van Lissabon vind je tegenwoordig een twintigste eeuwse variant op de typisch Portugese azulejo. De kunstenares Maria Keil maakte voor vele tunnelmuren grafische patronen op tegels.
Daarnaast zijn azulejos favoriet om kerkjes mee te versieren, zowel van buiten als van binnen. Dit vaak met de traditionele blauw/witte combinatie. Een aantal voorbeelden hiervan zijn de Igreja do Carmo in Porto, en de Igreja de São Lourenço in Almancil. Verder mogen ook de indrukwekkende paleizen Palácio de Queluz, Palácio Nacional de Sintra en Palácio dos Marqueses da Fronteira niet ontbreken in dit rijtje van azulejo-schoonheden.
Het zijn maar een paar voorbeelden, maar je zult ongetwijfeld nog veel meer prachtige azulejos tegen het lijf lopen.
Wist je dat:
Portugal in de achttiende eeuw op grote schaal Delfts blauwe tegels importeerde? Deze waren dan van te voren in Nederland al beschilderd met Portugese taferelen.
Een tip voor mijn medeliefhebbers, hier kun je je hart ophalen:
Museu Nacional do Azulejo
Rua Madre Deus 4, 1900-312 Lisboa, Portugal
