Saudades de Portugal

Casa do Penedo is gelegen in het noorden van Portugal, in de gemeente Fafe. Een aantal jaar geleden is het uitgeroepen tot vreemdste huis ter wereld. Het is absoluut een unieke woning, die is gebouwd met vier enorme rotsblokken als uitgangspunt. En het is zo ontworpen dat het perfect opgaat in het landschap. Casa do Penedo is opgenomen in de lijst van beschermde monumenten in Portugal.

Begin jaren zeventig maakte de familie Rodrigues uit Guimarães een wandeling in de natuur en stuitte op een viertal grote stenen op een heuvel. De ouders van de huidige eigenaar Vítor zagen de vier stenen en vonden het een uitstekende plek om een huisje te maken waar ze zich in het weekend konden terugtrekken. Het werd gebouwd in 1974 en de vier grote rotsblokken dienen zowel als fundering, muren en plafond van het huis. Het werd oorspronkelijk dus gebouwd als vakantiewoning.

Je zou het van buiten misschien niet direct zeggen, maar de woning heeft twee verdiepingen. Beneden vind je de woonkamer en keuken, boven de drie slaapkamers en badkamer. Het interieur is net zo uniek als het exterieur, met veel gebruik van verschillende houtsoorten. Er is geen elektriciteit, dus alles wordt gezellig verlicht door kaarsen en olielampen. De muren zijn gemaakt van ruwe stenen en er ligt (uiteraard) geen vloerbedekking. Toch voelt het huis warm en welkom aan.

Het lijkt bijna alsof de natuur zelf een huis heeft gebouwd voor degenen op zoek naar vrede en rust. Het uitzicht is (op zonnige dagen) adembenemend. Al vond ik dit ook wel wat hebben. Casa do Penedo was een plek om te ontsnappen aan de drukte van de moderne wereld en terug te keren naar de elementen. Een soort toevluchtsoord midden in de natuur. Je zou misschien niet eens beseffen dat het een woning is, als je het van een afstandje zou zien.

Het huisje (met een ongebruikelijke bouwmodus, er is begonnen met het dak) staat geregistreerd als berghut; er is geen elektriciteit, internet of stromend water. Het hele gebouw is geïntegreerd in de rotsblokken en gaat op in het landschap. Ondanks dat het zich midden in een windpark bevindt, heeft het gebouw dus geen elektriciteit. Er werd een open haard geïnstalleerd om het warm te houden tijdens de koude winters. Ook is er tegenwoordig een zwembad (with a view) op het terrein.

De populariteit van dit huisje nam een ware stormloop nadat een Japans televisieprogramma er een item aan wijdde. Zij zagen in de achterkant van Casa do Penedo traditionele Japanse esthetiek en filmden dit als de voorkant. Kenmerken zijn onder meer asymmetrie, ruwheid, eenvoud, zuinigheid, soberheid, bescheidenheid, intimiteit en de waardering van zowel natuurlijke objecten als de krachten van de natuur. Door alle media aandacht de laatste jaren, en de daaruit voortkomende massa nieuwsgierige bezoekers, kan de woning haar oorspronkelijke bestemming als rustige recreatiewoning midden in de natuur niet meer vervullen.

In de traditionele Japanse esthetiek is wabi-sabi een wereldbeeld waarin de acceptatie van vergankelijkheid en onvolmaaktheid centraal staat. De esthetiek wordt soms beschreven als een waardering voor schoonheid die “onvolmaakt, vergankelijk en onvolledig” van aard is.

Dus zijn er naar andere manieren gezocht om het uit te baten. Zo staat er tegenwoordig een groot hek omheen en is het niet meer vrij te bezichtigen/bezoeken. De rondleiding die ik deed duurt ongeveer een half uur. Er was keus tussen alleen buiten of binnen en buiten. Ik was wel nieuwsgierig naar de binnenkant en koos voor de optie van 5 euro inclusief gids en mocht dus ook binnen kijken. En als het niet mijn nieuwsgierigheid was geweest had de regen me wel naar binnen gejaagd… De eigenaar zelf leidt je rond en geeft tekst en uitleg in het Portugees of Frans. Maar op de website staan ook Spaans en Engels vermeld. Dus wil je zeker weten dat een bepaalde taal gesproken wordt, vraag dit dan van tevoren even na.

Wij reden er zonder vooraf gemaakte afspraak naar toe. Voor meer manieren om het te bezoeken kun je een kijkje nemen op de website. Waaronder de mogelijkheid om het te huren als accommodatie voor max. vijf personen. Hoe bijzonder wil je het hebben? Al hoop ik wel dat je dan beter weer hebt als wij hadden tijdens ons bezoek… Het is niet toegestaan om binnen foto’s te maken, maar de video hieronder geeft je toch een klein kijkje achter de voordeur.