Saudades de Portugal

Op dit moment verblijf ik hoog in de bergen bij Monchique. Hier breng ik mijn laatste twee weken door en sluit daarmee mijn verblijf in de Algarve af. In de afgelopen 2 maanden heb ik dit gebied goed leren kennen, en me nooit verveeld. Ik heb genoten van de surfers en wandelaars aan de westkust, de dynamiek van steden als Faro en de rijkdom van kleine dorpen als São Bras de Alportel.

Veel is er al over de Algarve geschreven, maar weinigen schrijven over het culturele aanbod in deze regio. Sommigen zullen zeggen dat het er nauwelijks is, dat klopt ten dele. Dit gebied kent geen sterke kunst en culturele sector, maar middels het 365 Algarve financieringsprogramma wordt daar nu iets aangedaan. Niet alleen krijgen lokale artiesten de ruimte om te groeien, ook buitenlandse artiesten worden naar de Algarve gehaald voor optredens.

Eind mei heb ik op verzoek van het 365 Algarve programma vijf van de door hen gefinancierde activiteiten bezocht. Het werden vijf bijzondere avonden.

Monte Clerigos – Credo

Naar dit concert van Orchestra di Piazza Vittorio (OPV), een Italiaanse multi-etnische groep, heb ik uitgekeken. Muzikanten uit 10 verschillende landen, die negen verschillende talen spreken, spelen samen klassieke stukken als Carmen en Don Giovanni van Mozart. Iedere muzikant krijgt de kans om haar eigen culturele en muzikale achtergrond ten gehore te brengen bij de uitvoering van deze stukken. Credo, dat deze avond op de programma staat, is grotendeels gebaseerd op teksten van de Portugese priester en dichter José Tolentino Mendonça.

Het beloofde een magische avond te worden, buiten op de kliffen van Monte Clerigos. De anders zo winderige kust lag er die avond windstil bij, alsof ze wist dat er iets bijzonders ging gebeuren. De prachtige stemmen van Houcine Ataa, Viviana Cangiano en Raffaele Schiavo zweefden door de lucht, terwijl de bijzondere klanken van de kora, een soort harp uit West Afrika, en de Arabische oud je naar verre oorden bracht. En terwijl de laatste noten werden gespeeld, ging de zon onder. Het was een magisch moment.

Dit jaar is er voor het eerst een openlucht concert gehouden in het nationaal park gelegen aan de westkust. Bij hoge uitzondering heeft men toestemming gegeven. Knap werk van Lavrar o Mar en hopelijk krijgen ze volgend jaar weer de kans om hier een mooi concert te organiseren.

©Pedro-Palmela

Monchique – clowns

Een schuur in hartje centrum, dat vroeger werd gebruikt voor houtverwerking, is voor deze avond omgetoverd tot een theaterruimte. De muren zijn behangen met zwarte gordijnen en er is een kleine tribune geplaatst. Joaquim Madall van Lavrar o Mar heeft in de omgeving van Aljezur en Monchique drie mensen gevonden die als clown hebben opgetreden of nog steeds als zodanig optreden. Hij heeft ze bij elkaar gebracht en samen met hen nieuwe vormen van clown-zijn verkend.

Tijdens deze voorstelling staan er geen uitbundig geklede en geschminkte clowns op de vloer.In plaats daarvan dragen ze alleen een wit overhemd en een zwarte broek. Gelukkig zijn de felgekleurde sokken en clownsschoenen wel gebleven. Ook geen uitbundige en groteske grappen tijdens deze avond, maar woordspelingen en ingehouden spel.

Een deel van het optreden gaat aan mij voorbij, omdat ik geen Portugees spreek. Gelukkig was de non-verbale communicatie op veel momenten zo duidelijk, dat ik daardoor wel kon begrijpen waar het over ging. Ik heb me dan ook uitstekend vermaakt met de overige 60 mensen die op deze voorstelling afkwamen.  

Na de voorstelling komen de drie acteurs terug als traditionele clowns en krijgt het publiek de kans om hun geld terug te eisen of slagroom in het gezicht van één van de clowns te smeren. Niemand koos voor de 7 euro in 10 cent stukken, men smeerde liever het plastic bordje met slagroom in het gezicht van een clown.

©Ruben-Caeiro

Lagos – Sarah McKenzie

In het cultureel centrum van Lagos, dat al 25 jaar bestaat, wordt elk jaar in mei het Jazz Gourmet Festival gehouden. Drie optredens gecombineerd met uitstekende gastronomische menu’s in geselecteerde restaurants, lokt het jazz-publiek naar deze strandstad. Behalve een optreden van Orquestra de Jazz do Algarve, dat dit jaar werd aangevuld met zangeres Silje Nergaard en saxophonist Rick Margitza, zijn er nog twee andere optredens van buitenlandse jazzmuzikanten.

Eén van hen is Sarah McKenzie. Een Australische jazzmuzikante, die vooral de oude Amerikaanse songbook liederen speelt en bezingt met haar fluwelen stem. Halverwege het concert onthulde ze dat ze dat ze een periode in Epiche heeft doorgebracht. Ze kwam naar de Algarve om de hectiek van Londen te ontvluchten en tijd te besteden aan het componeren van nieuwe liederen. Eén van de liederen die ze daar heeft geschreven en gecomponeerd, bleek ‘onwards and upwards’ te zijn. Uiteraard werd die gelijk gespeeld. De zaal werd nog enthousiaster toen ze ‘De nada’ speelde, geschreven naar aanleiding van haar bezoek aan Brazilië. De avond gaat snel voorbij als de ene smooth jazz song wordt opgevolgd door de volgende.

©Katia-Viola

Faro – Faro Unveiled

Als we ons verzamelen bij de oude cathedraal voor het toneelstuk Faro Unveiled, worden we welkom geheten door een Tartessiaan. Hij is het startpunt van een avond waarin diverse historische figuren vertellen over de geschiedenis van Faro. Phoeniciërs vestigden zich als eersten op de plek dat nu Faro heet. Toen noemden zij het Ossonoba. De Romeinen namen hun plaats in, en de Moren veroverden het land weer van de Romeinen. Daar tussendoor kwamen ook nog Visigoten naar dit gebied. In de 13de eeuw sloten de Moren een overeenkomst met de Portugezen, waardoor men nog vele jaren samen in de stad doorbracht.

Deze oude geschiedenis wordt op zeer amusante en interactieve wijze verteld en gespeeld door lokale acteurs. De acteurs nemen de ruim 100 bezoekers mee van de oude kathedraal naar het stadsmuseum. Bij een mozaïek uit de 3de eeuw vertellen de Romeinen over hun geschiedenis en op het binnenplein trouwt de leider van de Visigoten met een Romeinse jonkvrouw. Kort daarna maken we kennis met een verliefd stel, als we bij de zaal met vondsten uit de Arabische periode komen. De dochter van de Arabische gouverneur is verliefd op een Christen, terwijl de stad onder belegering van de Portugezen ligt. Hun relatie loopt niet goed af, maar daarover gaan verschillende verhalen de ronde. De acteurs spelen twee scenario’s van wat er gebeurd zou kunnen zijn. De Moorse gouverneur sluit uiteindelijk de avond af met de mededeling dat de Moren en Christenen nog vele jaren samen hebben gewoond in Faro, en dat de stad vandaag de dag nog steeds een thuishaven is van verschillende culturen en etniciteiten.

©heleenwesterman

Vila Real de Santo António – Video Lucem

Het licht van de vuurtoren in Vila Real de Santo António scheert over mij heen, als ik plaatsneem voor een bijzondere filmvoorstelling. Filmclub Faro organiseert namelijk gedurende het theaterseizoen elke maand een extra filmvoorstelling. Dit jaar werden de films vertoond in kerken over heel Algarve.

De laatste voorstelling van dit seizoen vindt plaats buiten voor de vuurtoren van deze grensplaats met Spanje. Er staat een stomme film uit 1922 op het programma. Fransman Maurice Mariaud heeft deze opgenomen in een Portugese vissersdorp. De regisseur is eveneens één van de hoofdrolspelers in Os Faroleiros. De vuurtorenwachter en zijn assistent worden beiden verliefd op een wees geworden meisje. De assistent vermoordt het meisje uit jaloezie, omdat zij niet verliefd is op hem. De vuurtorenwachter komt daar in de loop van de film achter en dan ontstaan er allerlei dramatische scenes.

Alhoewel de film wordt betiteld als een komisch drama, heb ik niet gelachen tijdens de voorstelling. Vooral heb ik in spanning gekeken naar hoe het verhaal zich ging ontwikkelen. En als het verhaal voorbij lijkt te zijn, is het toch nog niet voorbij. De live muziek van de Portugese band Dead Combo, speciaal gecomponeerd voor deze film, is vol spannende klanken wat het thriller-gehalte van de film enorm verhoogde. Waarschijnlijk hebben we daarom ook niet gelachen.

De film, de muziek en de locatie waren voor mij een perfecte afsluiter van mijn kennismaking met het culturele (en kunstzinnig) aanbod in de Algarve.

©Ruben-Caeiro

Meer informatie

Houd bij een volgend bezoek aan de Algarve dan ook je ogen en oren open voor deze unieke en goede voorstellingen. Hotels en toeristeninformatiecentra hebben gratis gidsen, die elke maand een overzicht geven van alle activiteiten in de Algarve. In de maanden oktober tot en met mei vinden de meeste voorstellingen en optredens plaats.

Voor meer informatie, bezoek de VisitAlgarve.pt en 365Algarve.pt website. Wil je meer lezen van Heleen? Je kan haar reisavonturen volgen op kapelkatravel.com!