Guimarães, de stad waar het allemaal begon, de geboortestad van Portugal en D. Afonso Henriques (25 juli 1109), de eerste koning van Portugal! De stad werd gesticht op een oude nederzetting en kort daarna vestigde een graaf het eerste graafschap van Portugal (in 868). Als de eerste hoofdstad van Portugal stond Guimarães aan de wieg van het nieuwe land.
Deze stad ligt in het noorden van Portugal. En staat bekend om de goed bewaarde middeleeuwse gebouwen, zoals het 10de-eeuwse kasteel op een heuveltop, met zijn weidse uitzichten over de stad. De hoogste tijd dus om er eens een kijkje te gaan nemen c.q. aandacht aan te besteden! Het historische centrum van Guimarães werd in 2001 door de UNESCO tot cultureel werelderfgoed verklaard en is dus sowieso een bezoek waard.
Castelo de Guimarães
De aanwezigheid van het kasteel roept een mix van legendes, poëzie en heldenmoed op die het begin van de Portugese geschiedenis kenmerkt. Op deze heuvel werd voor het eerst de kern van de toekomstige natie ontwikkeld. Omstreeks 968 gaf Mumadona, de gravin van Galicië, opdracht om op deze plek een kasteel te bouwen, dat als toevluchtsoord kon dienen voor de plaatselijke bevolking.
Het kasteel is een militair fort dat voornamelijk in de laat romaanse periode is gebouwd en is ontwikkeld tijdens het vroeg gotische tijdperk van de Portugese architectuur. Het wordt afgebakend door muren die een pentagram vormen, dat acht rechthoekige torens, een militair plein en een centrale donjon omvat. Het bevat verschillende gotische kenmerken, als gevolg van de verbouwing aan het einde van de 13de eeuw, toen de donjon en de woningen werden gebouwd.
Met de opkomst van de nieuwe vormen van artillerie werd het kasteel van Guimarães, net als zoveel andere in die tijd, verlaten en raakte het in verval. In 1910 werd het kasteel uitgeroepen tot nationaal monument en in 1937 begon de Algemene Dienst voor Rijksgebouwen en Monumenten met de restauraties. Het Castelo de Guimarães werd zorgvuldig gerestaureerd en in zijn oorspronkelijke staat van grandeur en schoonheid hersteltd Je kunt combinatietickets kopen voor een bezoek aan het kasteel en het naastgelegen Paço dos Duques.
* Rua Conde Dom Henrique, 4800-412 Guimarães
Paço dos Duques de Bragança
Het Paço dos Duques de Bragança is een middeleeuws landgoed en voormalige residentie van de eerste hertogen van Bragança. De bouw van het paleis begon aan het begin van de 15de eeuw en is geïnspireerd op Franse herenhuizen. Omdat de Bragança familie later hun residentie verplaatste naar het Palácio de Vila Viçosa in de Alentejo, raakte dit gebouw door de eeuwen heen in verval totdat het in 1807 veranderde in een militair kwartier.
De 16de eeuw markeerde het begin van een periode van verwoesting, die in de 19de eeuw nog verergerde, toen de lokale bevolking het paleis als persoonlijke steengroeve gebruikte. Het Paço dos Duques de Bragança werd in 1910 geclassificeerd als Nationaal Monument. In 1937 begonnen de restauratiewerkzaamheden, waardoor het leger het gebouw moest verlaten, en in 1959 herrees het paleis met zijn indrukwekkende, Normandisch geïnspireerde, gotiek. De restauratie was gebaseerd op de analyse van andere middeleeuwse paleizen uit die periode, maar werd beïnvloed door het monumentalisme van de toenmalige architecten.
Tegenwoordig is een deel van het pand omgetoverd tot museum, waarvan de collectie en de opstelling bedoeld zijn om het publiek te informeren over de geschiedenis ervan in de 16de en 17de eeuw. De basis is een lichtelijk apart en rechthoekig gebouw met vier rechthoekige torens, rond een binnenplaats die gedomineerd werd door de kapel op de zuidoost vleugel. De vele schoorstenen geven het een geheel eigen aanblik.
* Rua Conde Dom Henrique 3, 4800-412 Guimarães
Largo da Oliveira
De stad Guimarães groeide rond Largo da Oliveira, voorheen bekend als Praça Maior. Het dankt zijn naam aan een eeuwenoude olijfboom die op deze locatie stond. Volgens de legende van Nossa Senhora da Oliveira werd er een olijfboom meegenomen uit S. Torcato (een nabijgelegen dorp). De olijfboom verdroogde echter en dat bleef zo totdat er in 1342 een kruis naast werd geplaatst. Drie dagen later wordt de olijfboom ineens weer groen en verschenen er nieuwe scheuten. De inwoners van Guimarães schreven dit feit toe aan een wonder van Nossa Senhora da Vitória, dat sindsdien Nossa Senhora da Oliveira heet. Deze ‘wonderolijfboom’ bleef tot ongeveer 1870 op het plein staan, waarna hij werd verwijderd. Tijdens de laatste restauratie van het plein in 1985 werd er een olijfboom teruggeplaatst op de plek van de oorspronkelijke boom. In de stenen veelhoek eromheen zijn de drie belangrijkste data uit de geschiedenis gemarkeerd: 1342, 1870 en 1985.
Het plein wordt omgeven door pittoreske, typisch huizen en is het ideale startpunt om de stad te voet te verkennen. Aan de noordkant van het Largo staat het middeleeuwse stadhuis, met op de top een stenen beeldhouwwerk dat Guimarães voorstelt. Een gotische boog leidt naar Largo de São Tiago, een van de meest karakteristieke plekken in de stad. De hele stad is een goed bewaard stukje cultureel erfgoed, met sierlijke smeedijzeren balkons, granieten afdakjes, herenhuizen, bogen die smalle straatjes verbinden, torentjes en kloosters. Je waant je soms bijna terug in de middeleeuwen, toen de adel er prachtige woonhuizen liet bouwen. Guimarães is een uitzonderlijk goed bewaard gebleven en authentiek voorbeeld van de evolutie van een middeleeuwse nederzetting tot een moderne stad.
Igreja de Nossa Senhora da Oliveira
Hier staat ook de kerk van Nossa Senhora de Oliveira, het eerste gotische monument dat in Minho werd opgericht, als herinnering aan de overwinning in de slag om Aljubarrota (1385) op de troepen van Chatelaine. De klokkentoren, losgemaakt van het lichaam van de kerk, heeft een manuelijns uiterlijk, dus stamt uit een latere periode. De kerk werd in opdracht van koning João I gebouwd. De Igreja de Nossa Senhora da Oliveira werd ingewijd in 1401. De toewijding aan Onze-Lieve-Vrouw van de Olijfboom is verbonden met de (legende van de) olijfboom die op het kerkplein stond.
Er is weinig bewaard gebleven van de oorspronkelijke romaanse constructie. Een deel van het 12de-eeuwse klooster is bewaard gebleven, hoewel het tijdens de Manuelijnse periode sterk is gewijzigd. In de loop van de tijd onderging het gebouw verschillende verbouwingen en renovaties. Het nieuwe koor dateert uit de regeringsperiode van Pedro II en is veel dieper dan het origineel. Het interieur was ooit bekleed met verguld snijwerk. De huidige kerk omvat elementen uit verschillende perioden, waaronder gotische invloeden uit de 14de eeuw. Het is een van de belangrijkste voorbeelden van gotische architectuur in het noorden van het land.
De igreja de Nossa Senhora da Oliveira markeert het einde van een fase van nationale gotiek, waarbij de daaropvolgende decennia werden gekenmerkt door de enorme invloed van de Engelse smaak. De kerk is sinds 1910 geclassificeerd als Nationaal Monument.
Tortas de Guimarães
Uiteraard kan een stad met zo’n rijke historie niet zonder lokale zoetigheid! Het zijn geen taartjes in de ware zin van het woord, het zijn meer schelpvormige ‘gebakjes’. Een zoetigheid waarvan de oorsprong wordt toegeschreven aan het klooster van Santa Clara de Guimarães (eind 19de eeuw). Tegenwoordig wordt het beschouwd als een van de specialiteiten van de stad. Deze doçaria conventual in de vorm van een schelp is gevuld met een mengsel van gila, eidooiers en amandel. Eentje om zeker te proberen als je de stad bezoekt!
Ik zal het recept voor deze smakelijke lekkernij ook nog eens delen in de (nabije) toekomst!
Weer wat informatie gekregen! Bedankt.
Wil je een recept met Gila?
Klik dan onderaan dit artikel op de gekleurde link Gila en je vindt een artikel over Gila.
Bijna onderaan dat artikel staat een link naar een recept voor iets lekkers.