Saudades de Portugal

Keep your friends close but your enemies… Zoals aangegeven wilde ik een keertje wagen aan een item waar geen enkele boer over praat in onze industrie. Een piepklein fruitvliegje dat de hele oogst kan vernietigen. Nou ja, vernietigen, de olijven hangen er wel, maar ze zijn half opgegeten door het larfje wat vervolgens ontpopt tot een vliegje welke een heus gat of soms wel krater in de olijf achterlaat.

Een jongedame kan zo’n 300-600 eitjes leggen in haar leven en gezien van larfje tot heus vliegje zo’n 35 dagen duurt kunnen er in een oogstjaar wel zes generaties over je gaard gaan. Overigens kunnen die rotbeetjes ook zo’n zes maanden leven. Ze overwinteren in op de grond gevallen olijfjes bijvoorbeeld. Behalve de gedachte dat er een wormpje in een olijf zit, waarom is het nu zo slecht?

Buiten dat het larfje alle gezonde deeltjes van fruit van binnenuit opeet komt er dus een gat in de olijf waar vliegje naar buiten is gevlogen en laat dus een tunnel achter waar schimmels en bacteriën hun gang kunnen gaan. Het fruit begint aan de boom te rotten en hierdoor neemt de zuurgraad toe.  De kans dat je olijfolie nog extra vergine is dus extreem klein.

Gebeten

Geen bevruchting

Ik heb vele studies gedaan en gelezen maar er is relatief weinig info over het beestje. Zo heb ik gemerkt dat Manzanilla (spaanse soort) en Galega (Portugese soort) bijzonder lekker gevonden worden door dit monster maar van Picual en Arbequina blijven ze af. Zelfde gaard…

Ook in de buurt doe ik onderzoek, ligt het nu aan mij of niet, maar dit jaar lijkt iedereen last te hebben. Waarom, het is in ons deel van Portugal een vochtig voorjaar/zomer met lage temperaturen en dat vind het insectje geweldig. Boven de +/- 38 graden gaan de eitjes dood…  Gaarden langs kust en lager gelegen zijn gevoelig voor het beestje, waar bijvoorbeeld Tras-as-Montes nauwelijks last heeft, maar zij hebben andere issues zoals vorst.

Olijfvlieg schade

Gat

Wat kunnen we doen vragen jullie je wellicht af? Buiten pesticides en kopersulfaat zijn er zeer weinig biologische bestrijdingsmiddelen. Er zijn tests gedaan met vleermuisjes, vogels, bijen , ik heb ooit is met een onderzoekje meegedaan welke de mannelijke vlieg onvruchtbaar moest maken etc. maar in een vliegenjaar is het dweilen met de kraan open.

Enige wat gedeeltelijk succes heeft is onze bomen besproeien met witte kaolin klei, een natuurlijke witte klei in water gemixt. De oplossing camoufleert de olijf en dient als een afweersysteem. Het is niet giftig voor plant en dier maar in het biologische certificeringssysteem word (het naar wat ik heb vernomen) nog niet geaccepteerd. En dit is ook waarom ik het certificaat een onzinnig iets vind, want kopersulfaat wat bewezen slecht is mag (weliswaar “gedoogd” ) wel gebruikt worden.

Het lastige is dat voor sprayen geen wind moet hebben en geen regen en ook dit jaar bleek dit een heuse uitdaging.  Het klei loopt dan een beetje van de bomen af. Maar so far so good, we hebben het redelijk onder controle.

Verder upcyclen we heeeeeel veel plastic flessen (zo’n 1000 inmiddels) waar we een goedje, Cera Trap, indoen, dat vliegjes en met name de dames in de vliegenvangers jaagt en zo vangen we er veel af. Het schoonmaken aan einde van seizoen is wel een heel smerig klusje…

Nu we een beetje moeten groeien in productie zitten we erg te twijfelen wat te doen. Meer Galega planten omdat dat de soort is van de streek maar daarbij gevolgen hebben dat we komende jaren geen kwaliteit zullen maken en dus niet kunnen bestaan? Of gaan voor resistente soorten die niet van de streek zijn en daardoor wellicht marketing technisch minder aantrekkelijk zijn?

Zeker met verandering van het klimaat staan we voor lastige keuzes. Ik hoop i.i.g. dat het snel warmer wordt zodat de volgende generatie even afsterft en de schade redelijk beperkt blijft. We gaan het zien straks over een week of 6 als we starten met de oogst.

Volgende week even een keer van de gaard af, met Coimbra en de nieuwe hotspots!