Wie naar Lissabon gaat, bezoekt sowieso Belém. En wat je daar doet is bij de Padrão dos Descobrimentos melancholisch over de Taag staren, terwijl je geen flauw idee hebt welke mannen er eigenlijk op het monument naast je staan. Tot nu! Want ik ga het je vertellen! Wie zijn toch die mannen (en één vrouw)? En waarom horen ze op dit monument?
De Padrão dos Descobrimentos is een groots monument op de kade van de Taag in de wijk Belém in Lissabon. Het werd ontworpen door Cottinelli Telmo en in een periode van acht maanden gemaakt door Leopoldo de Almeida. Het origineel werd in 1940 gemaakt voor de Wereldtentoonstelling. Het beeld wat je vandaag ziet is een replica uit 1960.
Het enorme standbeeld is 56 meter hoog en heeft de vorm van een caravela, het schip waarmee de Portugezen de wereld bevoeren ten tijde van de Ontdekkingsreizen. Je ziet twee grote zeilen, met daarbovenop het wapen van Portugal uit die tijd. De smalle voorkant van het monument toon een zwaard dat overgaat in het kruis van de orde van Avis. Dit symboliseert de strijdkrachten en het katholieke geloof.
De ontwerper van het monument wilde aanvankelijk een eerbetoon brengen aan de Infante Dom Henrique, bij ons beter bekend als Hendrik de Zeevaarder. Dit is dan ook de centrale figuur vooraan. Pas later ontstond het idee van het toevoegen van belangrijke tijdgenoten. In 1960 was Dom Henrique precies vijfhonderd jaar geleden overleden en ter nagedachtenis aan zijn dood werd de replica onthuld. Prins Henrique, zoon van koning João I, maakte zichzelf onsterfelijk door vanaf zijn zeevaarderschool in de Algarve aan de wieg te staan van de Portugese Ontdekkingsreizen. Met een karveel in zijn handen tuurt hij over de horizon.
Aan beide zijden van Dom Henrique staan zestien mannen, allen belangrijke figuren tijdens de Ontdekkingsreizen. Aan de oostkant zie je vooral veel ontdekkingsreizigers, behalve de knielende man vooraan, koning Afonso V (1432-1481), de in vrome houding gezeten missionaris São Francisco Xavier en de beide scheepskapiteins en broers Estêvão en Cristovão da Gama, beiden zoons van de grote Ontdekker Vasco da Gama, die op de tweede plek achter Dom Henrique staat.
Vasco da Gama was de ontdekker van de zeeweg naar India, Pedro Álvares Cabral ontdekte Brazilië, Fernão de Magalhães was de eerste man die de hele aarde rondvoer, Bartolomeu Dias ontdekte Kaap de Goede Hoop en Diogo Cão was de eerste die de Kongo rivier in Afrika bevoer.
Aan de andere kant van het monument kom je een grotere variëteit aan personen tegen. De meest bekende figuur is Luís de Camões, schrijver van de Lusiaden, het belangrijkste literaire werk van Portugal. Verder zien we een aantal familieleden van Dom Henrique. Vooraan zien we zijn jongste broer Fernando. Helemaal achteraan zijn oudere broer, prins Pedro. Tijdens het regentschap van Pedro begonnen de eerste ontdekkingstochten op de Atlantische Oceaan, georganiseerd door broer Dom Henrique. Voor Pedro zien we de enige vrouw op het standbeeld, namelijk Filipa de Lencastre. Zij is de moeder van Henrique, Fernando en Pedro. De twee overige broers van Dom Henrique, João en Duarte zijn niet afgebeeld.
De overige personen aan deze zijden zijn missionarissen Gonçalo de Carvalho en Henrique de Coimbra, ontdekkingsreizigers João Gonçalves Zarco en Gil Eanes, de schilder Nuno Gonçalves, cartograaf Jácome de Maiorca, wiskundige Pedro Nunes, scheepsvaarders Pêro Escobar en Pêro de Alenquer, kroniekschrijver Gomes Eanes de Zurara, schrijver en avonturier Fernão Mendes Pinto en reiziger Pêro da Covilha.
De Padrão doet tegenwoordig dienst als cultureel centrum rond het thema van de ontdekkingsreizen. Er zijn wisselende exposities, die zeer gevarieerde onderwerpen onder de aandacht brengen. Momenteel kun je er van alles zien over de koloniale tijd in Portugal, maar is er ook een tentoonstelling over de ontwikkeling van de medische wereld ten gevolge van de ontdekkingsreizen.
Van maart tot en met september is het monument dagelijks geopend vanaf tien uur. In de overige maanden is het op maandag gesloten. Het kost je een paar euro (maximaal vier) om binnen te komen.
