Vandaag ga ik het hebben over een stukje geschiedenis waar ik niet van op de hoogte was. Misschien jij wel, maar ik zeker niet…..Om de hieronder geschreven materie helemaal goed te kennen zou je daar echt een studie van moeten maken en daar zijn echte kenners voor. Ik tip het slechts globaal aan, met behulp van ‘wikipedia en andere websites, het is dus mogelijk dat de tekst niet volledig of gedetailleerd is.
Dit jaar zag ik toevallig een aankondiging van een Portugese film, genaamd Gloria. Hey, een Portugese film, wat interessant. De naam Gloria, moet wel over een meisje/vrouw gaan, dacht ik bij mijzelf.
Maar nee, het ging over een plaatsje genaamd: Gloria do Ribatejo. Het ligt in de regio Santarem, gemeente Salvaterra de Magos. Deze plaats heeft een grote rol gespeeld tijdens de ‘koude oorlog’ in de jaren ’60. Het was de standplaats van RARET/RAdio de RETransmissie (Portugese Radio Station in handen van USA die uitzendingen verzorgde via korte golf voor Radio Free Europe, bestemd voor Oost-Europese landen die achter het ijzeren gordijn gesitueerd waren. Het was een anti-communistische proganda nieuws/radio zender. Het opereerde van 1951 tot 1996 en was de enige broadcasting na Duitsland. Dit alles vond plaats ten tijde van het dictatoriale bewind van Salazar. Zo heeft Portugal ook een grote rol gespeeld met toestemming van Salazar in het helpen wegvluchten na de tweede wereldoorlog van beruchte nazi’s naar Zuid-Amerika. (Ik schrok hier best van, toen ik dit niet eens zo lang geleden hoorde, ik herinner het mij niet van de geschiedenislessen in ieder geval).
De gehele installatie (gebouw, infrastructuur en alles erop en eraan) is bekostigd door de CIA. Als dank of ‘wederdienst’ heeft USA/CIA geïnvesteerd in het moderniseren van de plaats Gloria bijvoorbeeld door water in huizen te installeren, wegen te asfalteren en het uitbouwen van commercie. En nu door de film Gloria, toerisme in een gebied dat in vroegere tijden behoorlijk geïsoleerd was van de ‘bewoonde en beschaafde wereld’. Gloria is een plaats aan de oever van de Taag (=Riba-Tejo). Het ligt op de grens tussen landelijk gebied en de drogere uitgestrekte Alentejo (Alem do Tejo = voorbij de Taag). En volgens goed katholiek gebruik ook in Gloria is er een Lieve Vrouwe, Nossa Senhora da Gloria, naar wie veel gebeden werd in die tijd zeker.
Andere bekende steden/plaatsen in deze regio zijn: Cartaxo, Almeirim (bekend om de sopa da pedra), Chamusca, Golega (hippisch centrum van Portugal), Lezirias (uitwaaier gebied van de Taag, het woord stamt af van het Arabische woord al-jazira wat eiland betekent). In deze streek ligt de geboorteplaats van het Portugese raspaard: Lusitano (Een eigen sterke, moedige en wendbare raspaard, zowel in de arena bij stierenvechten als buiten Portugal, in dienst van bereden politie, dressuur). De Lezirias zijn ook het thuisland van beroemde huizen/fokstieren, bovenal voor stierenvechten in arenas of stierenrennen in openbare ruimte/straten (=largadas). De Leziria, thuisland van de Campinos, de cowboys/hoeders van de stieren. Zij dragen eigen kleding traditie tijdens de traditionele feesten stierenvechten/touradas en largadas: witte hoge sokken/kousen, donker blauwe broek, witte overhemd, rode gilet, donkerrode sherp om middel en groene puntmuts met pompom, zwarte schoenen. Een Portugese stierengevecht arena is anders dan de Spaanse. Een stier wordt niet gedood in de arena in tegenstelling tot het Spaanse gebruik. En als laatste act bij een Tourada (Portugese Stierenvechten) zijn er de Forcados. Een aantal mannen in lijn die de stier letterlijk op de horens nemen. Het is een soort tribuut aan de stier, die mag zich uitleven. De voorman moet tussen de horens op de kop van de stier springen en de horens vasthouden. De anderen moeten de stier afremmen en als back-up voor als de eerste man faalt of valt.
In juli en augustus zijn er 2 bekende stierenrennen feesten, Festa do Colete Encarnado die in juli in Vila Franca de Xira wordt gehouden en de andere is de Festa do Barrete Verde in augustus gehouden in Alcochete. Dit zijn plaatsen meer richting Lissabon of beter gezegd ‘aan de andere kant/oever van de Taag = ook behorende bij de Ribatejo en Lezirias). Er zijn in die periode nog veel meer stierenfeesten, maar dit zijn wel een van de bekendste.
Nu weer even terug naar het begin stuk over Gloria. De meeste mensen zullen de term “koude oorlog en ijzeren gordijn’ wel kennen dat was de ‘koude oorlog’ tussen Amerika (USA)- Het Westen en Sovjet Unie-Het Oosten, waarbij veelvuldige inzet was van spionage, met de dreiging op het lanceren van nucleaire wapens. Het was ook de ‘vreedzame’ oorlog/strijd wie de meeste kernwapens had en wie het beste was in de luchtvaarttechnologie en meer.
De Sovjet Unie had opdracht gegeven om een muur tussen Oost en West Berlijn te bouwen en scheidde hierdoor de stad in tweeën. Ik herinner het mij als de dag van gisteren. De beelden op tv, de euforie van de mensen bij het neerhalen van de stenen uit de muur. Op de middelbare school zijn we met de klas met werkweek naar West- en Oost-Duitsland gegaan. Ik herinner mij de spanning toen we bij een van de bekendste grensovergang tussen West/Oost Berlijn ‘Checkpoint Charlie’ in de bus zaten te wachten op onze ID/paspoort-check. En omdat ik de enige was met een Portugees paspoort, de rest gewoon allemaal Nederlandse, werden we zowat met een ‘fijne haarkam’ gecontroleerd waardoor het oponthoud heel lang duurde. Eindelijk mochten we verder. We hadden honger en aten en dronken wat op een ongezellige plein met een soort van terras. We aten pannenkoeken, nou dat smaakte nergens naar en drinken was niet wat wij kenden. Ook hebben wij even de muur beklommen aan de goede kant natuurlijk, West-Berlijn. Er heerste een heel grimmige sfeer. Al kwam je met je hoofd net boven de muur uit, je werd gelijk vanuit de andere kant gezien als spion en er werd een mitrailleur op je gericht vanaf zo een grenspost. Ook zag je het stuk ‘niemandsland’ liggen tussen de ene kant van de muur en de andere, waar vele mensen helaas hun leven verloren hebben bij een poging naar de ‘vrijheid’ over te stappen. Van 13 augustus 1961 tot 9 november 1989 werd West-Berlijn gescheiden van Oost-Berlijn en de DDR door de Berlijnse Muur.
West-Berlijn (hoorde bij Bundes Republik Deutschland/Bonds Duitsland) en hoorde bij het ‘vrije’ Kapitalistische Westen en Oost-Berlijn (hoorde bij Deutsche Demokratische Republik/DDR) en hoorde bij de Communistische Sovjet Unie. West-Berlijn was een Duitse enclave te midden van DDR/sovjet unie gebied. De Sovjet Unie bestond uit 15 republieken, waar Rusland een van was. De Sovjet Unie was een staat met een marxistische ideologie. Op 28 december 1922 werd de Sovjet Unie onder leiding van Lenin (hij stierf in 1924) officieel opgericht tot het einde in december 1991. Een modernere Russische persoon die onlangs op 91 jarige leeftijd is overleden is Gorbatjov, hij is de grote leider van de hervormingen in Rusland: Perestrojka/hervorming en zijn Glasnost/helderheid polikiek.
Het is geen alledaags verhaal, maar toch ook dit hoort bij de Portugese en wereldgeschiedenis…
Tot de volgende keer, ate a proxima.
Foto: Wikimedia
De in Portugal geboren Edite dos Santos, woont sinds haar derde jaar in Nederland. Ze werkt hier als voetreflexologe en natuurgeneeskundige. Ze gelooft in een holistische aanpak van klachten en in evenwicht tussen body, mind and soul. Verhalen vertellen en verhalen schrijven doet ze graag. Haar motto is: mooie woorden zijn er om gedeeld te worden
Gloria us ook als serie op Netfilix te zien. Ik vond het een mooie serie. Als jevia google earth het gebied in Gloria do Ribatejo opzoekt zie je daar de oorspronkelijke gebouwen en huizen nog staan. Zo jammer dat alkes leegus blijven staan en zo vervalt, was toch erg interessant geweest voir toeristen!
Dank voor je verhaal.