Op een hoogte van 780 meter, in het onherbergzame landschap van het Parque Nacional Peneda-Gerês, vind je het Santuário de Nossa Senhora da Peneda. Een belangrijk monument en bedevaartsoord in Portugal, maar daarbuiten weinig bekend. Ik beklom onlangs de vele trappen naar boven en laat je graag zien hoe mooi het er was.
De legende
Natuurlijk is er een legende verbonden aan dit bedevaartsoord. En natuurlijk zijn er ook weer verschillende versies. Dit is de meest voorkomende:
Op 5 augustus 1220 loopt een herdersmeisje met haar vee door de bergen van Gavieira. Ze ziet de maagd Maria, in de gedaante van een witte duif, die om haar heen vliegt. De duif geeft haar opdracht de mensen van Gavieira te vertellen dat ze een heiligdom moeten bouwen op deze plek. Het meisje doet wat de duif haar vraagt, maar niemand in het dorp gelooft haar verhaal.
De volgende dag gaat het meisje teleurgesteld met haar geiten terug de bergen in. Nu verschijnt Maria opnieuw, maar niet langer als duif, en stelt haar gerust. “Ga terug naar het dorp en zoek de vrouw Domingas Gregório. Zij is al achttien jaar verlamd. Zeg de mensen haar naar mij te brengen en ik zal haar genezen.”
Het meisje doet weer wat Maria haar vraagt en dit keer gaan de mensen akkoord. Ze brengen de vrouw naar Maria, die de vrouw weer laat lopen. Overtuigd door dit wonder bouwen de mensen van Gavieira een tempel ter ere van Nossa Senhora da Peneda op deze plek.
De architectuur
Het huidige heiligdom werd gebouwd tussen het einde van de achttiende en het derde kwart van de negentiende eeuw. Het bestaat uit een aantal lange trappen naar boven, met daarlangs twintig kapellen. In totaal moet je driehonderd meter omhoog, voordat je de kerk boven bereikt, dus het is wel even een klim. Voor wie slecht ter been is kan je ook met de auto naar boven.
Je komt eerst op een groot plein. Vanaf daar is het nog een paar zigzaggende trappen omhoog tot de kerk. In het midden van deze laatste trappen staan grote standbeelden die vier deugden van het katholieke geloof vertegenwoordigen.
De kerk op de top was af in 1875. Ik ben er niet naar binnen gegaan, omdat er net een mis gaande was, maar hij ziet er op afbeeldingen mooi uit, met wit en veel gouden decoratie. Ik ben wel rechts om de kerk heen gelopen. Daar trof ik de plek waar gelovigen een kaars kunnen branden. Vroeger stonden op deze plekken mooie en bijzondere kaarsen. Nu zijn het alleen maar allemaal diezelfde rode houders van kunststof, hoogstens in een ander formaat. Bovendien lijkt er hier een kleine storm te hebben gewoed, want ze liggen verspreid over de grond en ook omgevallen op de plank. Een bijzonder gezicht met de hoge, groene bergen op de achtergrond.
De ovenschaal
Niet lang geleden ging mijn fantastische, grote, bruine, Portugese aardewerken ovenschaal kapot. Er zat zomaar ineens een barst in na jarenlang trouwe dienst. Na het beklimmen van alle trappen van Nossa Senhora da Peneda vond ik onverwacht de redding. Verschillende keramiekwinkels hadden hun waar uitgestald, waaronder ovenschalen in allerlei formaten. Ik koop voor maar zeven euro een uitstekende vervanger van een erg lief vrouwtje.
Het hotel
Op het plein voor de laatste trappen staat ook een hotel. Dat is dus een hele bijzondere plek om te overnachten. Het “Peneda Hotel” is gebouwd in wat vroeger de slaapzalen voor de bedevaartgangers waren. Nu ziet het er modern en goed verzorgd uit. Beter dan ik in eerste instantie zou verwachten bij drie sterren. Meer informatie en boekingen vind je hier.
De romaria
Romaria is een Portugees woord voor bedevaart. Op verschillende plekken in het land worden ieder jaar romarias gehouden door groepen gelovigen die hiermee hun devotie willen tonen, een dankzegging willen doen of een belofte willen inlossen. De romaria van Nossa Senhora da Peneda is ieder jaar in de eerste week van september. Honderden bedevaartgangers uit de regio en uit het nabijgelegen Galicië in Spanje, trekken naar dit bedevaartsoord. Er worden dagelijks processies gelopen en missen gehouden.
Het Santuário Nossa Senhora da Peneda is onderdeel van het Nationale Park Peneda-Gerês. Dit ligt ongeveer 150 kilometer ten oosten van Porto, in het noordoosten van Portugal. Om er te komen rijd je het best met een eigen auto of met een georganiseerde reis. Meer van dit soort monumenten bekijken? In het noorden vind je ook het Bom Jesus do Monte in Braga en het Nossa Senhora dos Remédios in Lamego.
Voor meer informatie over deze regio of Portugal in het algemeen, bezoek ook eens de website van Visit Portugal.
