Kerstmis en lekker eten gaan hand in hand. Dus helemaal in stijl vandaag een stukje over lekker eten! Net zoals wij in december in Nederland etenswaren hebben die helemaal bij die maand horen, zo hebben ze dat in Portugal ook. Typische gerechten die gewoon bij kerst en de koudere wintermaanden horen. Veelal zijn dit speciale zoetigheden (net als in Nederland eigenlijk). Ik heb voor je op een rijtje gezet wat je hoe dan ook moet proeven als je deze maand in Portugal bent.
Bolo Rei (en Rainha)
Bolo Rei is een traditioneel Portugees brood dat meestal wordt gegeten rond de kerst en dan ongeveer tot en met Dia de Reis (“Dag van de Koningen”) op 6 januari. Vandaar ook de naam; koningsbrood. Het brood is rond met een groot gat in het midden, zodat het lijkt op een kroon bedekt met gekristalliseerd en gedroogd fruit. Een beetje de Portugese variant op onze kerststol zeg maar. Je wordt er mee doodgegooid in de winkels en je vindt ze dan ook in de meeste huizen rond de feestdagen. Volgens oude traditie voegt men ook een gedroogde tuinboon toe aan het brood, de vinder hiervan betaalt de bolo rei het volgende jaar. De bolo rainha (koninginnenbrood) variant is zonder gekristalliseerd en gedroogd fruit.
Sonhos (de natal)
Sonhos de Natal, oftewel kerstdromen… Een gerecht dat zo heet moet wel hemels smaken, toch?! Het heet natuurlijk niet voor niets zo. Het zijn luchtige gefrituurde bollen die rond kerst worden gegeten. Een soort Portugese oliebollen dus eigenlijk. In Portugal kun je ze in deze tijd van het jaar bij een pastelaria krijgen. Er zijn verschillende varianten van naturel tot met pompoen of zoete aardappel. Het lekkerste zijn ze warm en vers uit het vet.
Arroz Doce
Vroeger was dit onder de rijke families van Portugal een verplichte aanwezigheid op tafel tijdens de feestdagen. Vandaar de bijnaam “arroz-de-festa”. En nog steeds, geen kerstavond in Portugal zonder arroz doce. Dit nagerecht staat standaard op tafel. Zoals van alle traditionele Portugese gerechten, bestaan ook hier vele varianten van. Elke familie maakt het net even anders. Maar onlosmakelijk verbonden met kerst, ook al zie je het ook terug op menukaarten in restaurants als het geen december is, de Portugezen zijn er nou eenmaal dol op.
Filhós
Ook de filhóses zijn een traditioneel dessert in Portugal. Ze worden gemaakt door ballen te vormen van een mengsel van bloem en eieren. Wanneer het deeg is gerezen, worden ze uitgerekt in een cirkelvorm en gefrituurd. Vervolgens worden ze besprenkeld met een mengsel van suiker en kaneel. In Brazilië wentelen ze ze in honing in plaats van een suiker/kaneel mengsel. Wederom eentje voor in de oliebollen categorie. En ook deze worden vaak gemaakt in verscheidene uitvoeringen, afhankelijk van in welke regio je ze eet.
Azevias
In Portugal zijn zoete aardappels standaard te krijgen en worden dan ook veel vaker gegeten. In de decembermaand maakt men hier lekkere zoete aardappelflapjes van. Zoals wij appelflappen hebben met nieuwjaar, hebben zij deze, meestal zelfgemaakte, zoete aardappelflapjes rond de kerst. Zowel warm als koud te eten. En vooral lekker als ze door kaneelsuiker zijn “gerold”! Naast zoete aardappel zijn ze er ook met bijvoorbeeld kikkererwten of amandel/vijgenbladpompoen vulling. Maar de zoete aardappelvariant is het populairst.
Broas Castelares
Rond de kerst is die zoete aardappel een populair ingrediënt in de Portugese keuken. Ook deze Portugese kerstkoekjes, die officieel broas castelares heten, maar ook broinhas de Natal worden genoemd, bevatten zoete aardappel. Er gaat een hoop suiker in, want Portugezen houden van zoet. De supermarkten liggen er vol mee, maar de lekkerste eet je natuurlijk vers bij een pastelaria of padaria (bakker).
Rabanadas
De eerste verslagen over deze Portugese wentelteefjes verschenen in de vijftiende eeuw. Maar ze worden in Portugal, anders dan in Nederland, gegeten als dessert. En dan speciaal met kerst. De basis van de rabanadas is altijd hetzelfde: brood, gedrenkt in een melkmengsel, door ei gehaald en vervolgens gebakken. Uitgaande van deze basis zijn er vervolgens verschillende varianten. Je maakt ze extra feestelijk door het toevoegen van warme wijn (of port) en honing siroop.
Lampreia de Ovos
In de Middeleeuwen waren er vele kloosters in Portugal. De nonnen gebruikten eiwitten voor het stijven van kleding en bleven daardoor met een groot aantal eidooiers zitten. Van weggooien was geen sprake, dus werden de eidooiers gebruikt om gebakjes van te maken. De lekkernijen die gemaakt worden met veel suiker en eigeel hebben een verzamelnaam in Portugal: doçaria conventual. Dit vertaalt zich in iets als “zoetigheid uit het klooster”. De lampreia de ovos is misschien wel de meest unieke van allemaal. Gemaakt van 50 eierdooiers, is dit een zoete replica van een lelijk oud zeemonster (prikken) en in sommige regio’s een echte kerst traktatie.
Leuk zo een overzicht. Dat maakt het gemakkelijker bij de bakker. Bedankt voor deze informatie.